Johannes Gensfleisch zur Laden zum Gutenberg

Terry Pratchett - The Colour of Magic
Pratchett was een Engelse fantasyschrijver, echt zo'n naam die je vaak tegenkomt maar ik kwam er nooit aan toe om aan de Discworld-serie te beginnen. Kijk, 41 delen schrikt ook af. Maar goed, ik vond het eerste deel bij de kringloop. En ik snap nu wel waarom hij zo populair was. Hij neemt de bekende fantasy-motieven een heeft daar vervolgens heel veel lol mee dankzij een fijnzinnig Brits gevoel voor humor dat regelmatig tegen Monty Pythonachtig absurdisme schuurt. Discworld is ook meteen een heerlijke wereld die op zijn Hindoestaans plat is en gedragen wordt door vier olifanten die weer op een gigantische schildpad staan. In dit deel volgen we de avonturen van de mislukte tovenaar Rincewind en een olijke toerist Twoflower die zich samen door allerlei lastige situaties werken. Leest heerlijk weg al werd ik op een gegeven moment wat moe van dat gejaagde tempo waarin de situaties elkaar opvolgen. De rest van de 40 boeken ga ik natuurlijk nooit lezen, misschien hier en daar eens een deel als ik het tegenkom (je hebt vanzelfsprekend allerlei suggesties in welke volgorde je de boeken het best kunt lezen. Nerds!)

Maar goed, ik vond het eerste deel bij de kringloop.

heerlijk, en mazzel. Meestal treft men dan deel 3 aan ofzo van een serie en nimmer deel 1. (Al is Discworld geloof ik redelijk arbitrair, inderdaad)

buiten de Discworld geldt Faust Erik als een van zijn leukere, zelf gelezen, en ik herinner me er niets van, dat dan weer wel/niet.

Wat betreft Discworld droomde ik rond 1995 van het bezitten van de PC game.
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/c/c5/Discworld.jpg

Heerlijk 90s vibe. :)

Faust Eric klinkt goed als ik het zo bekijk maar is ook met Rincewind en, naar het schijnt, het negende Discworld-boek. :)

oh jeetje, kon ook niet anders eigenlijk, what was I thinkin', een groot Multiversum.

W.F. Hermans - De Donkere Kamer van Damokles
Ja, ja, leeslijstfavoriet maar ik koos destijds voor Het Behouden Huis, wat ik vrij goed vond en zo'n ultrasaaie late periode universiteitsroman. Eigenlijk valt er weinig toe te voegen aan een van de populairste Nederlandse romans ooit. Voor de oorlog hoorde ik wel iets teveel Jiskefet-stemmetjes in mijn hoofd. Maar zodra de Duitsers arriveren is het door het konijnenhol naar beneden. Heel aparte sfeer van Nederland tijdens de oorlog, lastig te omschrijven, bijna pastoraal maar met een continue dreiging. De twist had van mij wel wat opener gemogen: kijkt naar het fotorolletje ziet twee mannen, "Zeg kerel, laat eens zien."...einde. Wat mij bezighield is of Hermans Philip K Dick heeft gelezen? Wat ik zo snel oppik las hij sciencefiction in het Engels dus onmogelijk is het niet. Dat paranoïde sfeertje, dubbelgangers die al dan wel of niet bestaan, een sadistische controlestaat, het voelde als een thuiswedstrijd.

ha, even gemist, mooi. Hij hield wel van 'pulp', dus wie weet dat ie in de jaren zestig en zeventig toch wat heeft mee gekregen ervan.

(Goed getimede leesbeurt want het is WF's 100e geboortejaar)

Het Behouden Huis zou ik graag een heerlijk trage Oekrainsige arthouse adaptatie van zien. Mist en leegte.

Het Behouden Huis zou ik graag een heerlijk trage Oekrainsige arthouse adaptatie van zien. Mist en leegte.

Ja! Geweldig.

Scienceficton en Hermans: een achteloze relatie | Deel I (De Bezige Bij, 2030. 631 pagina's)

Louis Couperus - Antiek toerisme
Couperus op zijn meest aanstellerig en geparfumeerd qua taalgebruik, maar wat is dat toch heerlijk voor ongeveer 140 pagina's. Wat een ritmiek, sensualiteit van de taal en archaïsche werkwoordsvormen (kleuren zijn bezig om hun kleur te worden, dat werk). En het past wel bij dit soort klassieke fantasie. De jonge Romein Lucius is zo'n typische Couperus dandy, veel te rijk en verwend. De slavin die is verdwenen en zijn hart heeft gebroken leek mij stiekem een jongen, wat den leezer in deze setting toch wel had geaccepteerd, zelfs in de 19de eeuw. Afijn de reis gaat naar het oude Aegypte dat heel fraai tot leven wordt gebracht. Geen idee of Couperus bluft of heel gedegen onderzoek had gedaan, maar het is een lekker landerige reis langs het lijk van Alexander de Grote (geweldige scène), allerlei riten, zieners, priesters en andersoortig vertier. Dan is het met een soort soapachtige plottwist welletjes geweest, terwijl met nog best verder oostwaarts had kunnen treden. Maar goed dat kwam later.

Scienceficton en Hermans: een achteloze relatie | Deel I (De Bezige Bij, 2030. 631 pagina's)

lol trapte er toch even in en had 'm bijna in Google gegooid.

Heerlijke lichte kost van Louis, inderdaad had men ook best antiek naar Afrika mogen reizen (komen er niet ergens nog wel wat Ethiopiërs aanwaaien?)

komen er niet ergens nog wel wat Ethiopiërs aanwaaien?

Jazeker. In wouden, heerlijk mysterieus allemaal.

Helle S. Haasse - Cider voor arme mensen
Mijn eerste van Haasse werd me aangeraden waarschijnlijk omdat ik liet merken "dat ik even geen zin had in middeleeuws gedoe". Aldus deze kleine roman uit het midden van de jaren zestig. Beetje Antonioni-sfeertje met een man en vrouw die met enige tegenzin na een affaire nog een trip naar Parijs maken maar ergens in Noord-Frankrijk met autopech strandden. Bij een wat aftandse "commune" waar cider van bladeren wordt gekookt moeten ze wachten op de reparatie terwijl duidelijk wordt hoe de relatie tot stand kwam. Niet superspannend, destijds waarschijnlijk iets meer omdat het twijfelende moderne vrouw gecentreerd is (met vrij realistische gesprekken over hoe man en vrouw in relaties zitten en met gevoelens omgaan.) De oorlog komt toch even langs en verklaart de "subversieve" sympathieën van de hoofdpersoon op indirecte wijze. Duidelijk vakwerk zonder dat het heel memorabel is.

Ross Hagen - A Blaze in the Northern Sky
Onder de subcategorie 33 1/3 Europe verschenen, maar wel door een Amerikaan geschreven. Maakt niet uit want hij levert vakwerk af. Hagen kiest voor Darkthrone's tweede album omdat het precies de transitie van death naar black metal markeert. In 119 pagina's geeft hij een exemplarische lezing die eigenlijk wel standaard zou mogen worden in de serie. Een korte geschiedenis van het genre en de band, een meer sociologische subculturele lezing van black metal, een echte analyse van de muziek met zowaar notenschrift en waar bevindt de band/genre/muziek in het algemeen zich in de 2020's. Heldere stijl, echte metalheaad dus gevoelig voor de kleine grapjes en details van het genre. Hagen slaagt er in om me meteen anders, dieper, naar de plaat te laten luisteren, je hoort opeens nieuwe dingen. Het enige waar ik lichte twijfels bij heb is de gedachte dat Dartkthrone al in het begin een soort retroband was die een zelfverzonnen traditie creëerde uit Venom, Bathory, Hellhammer, Celtic Frost en dat black metal noemde. Dat van die eigen traditie geloof ik zeker maar ik herinner me toch echt dat black metal in de 80s al een ding was, namelijk uitgesproken satanische metal. Maar dat is ook wel fijn, dat je over dat soort dingen weer gaat nadenken.

Paolo Bacigalupi - The Windup Girl
Met prijzen overladen late cyberpunk-klassieker uit 2009. Redelijke pil voor SF met 500 pagina's en neemt dan ook de tijd voor een fraai staaltje worldbuilding: Thailand in de toekomst, met moeite beschermd tegen de zee met hoge dijken. Ze proberen het na de ineenstorting van globalisatie in hun eentje te doen wat met hangen en wurgen gaat. Verschillende ministeries die elkaar dwarszitten over het wel dan niet openen van de grenzen voor buitenlandse investeerders. Allerlei hints naar oude oorlogen en genetische manipulatie waar men niet altijd even succesvol controle over krijgt. Zorgvuldig opgebouwd met verschillende personages wat de eerste helft best traag maakt. Als eentje het loodje legt komt alles in een stroomversnelling dankzij een soort Ghost in the Shellachtige dame en lees je de laatste 250 pagina's zo uit. Geinig. Goed en pessimistisch maar ik heb beter gelezen.

en ook korter.

Ik las namelijk (bruggetje):

Jonathan Lethem - De Dissidenten
Ook weer bijna 400 groooote pagina's. En zo slecht vertaald. Dat het nog kan. Bij Meulenhoff. Je ziet de computervertaling-voorbereiding eraan af door bepaalde woordvolgordes. Maar ook in het Engels lijkt me het een hopeloze pil. Waarom moeten al die Amerikanen toch Grote Amerikaanse Romans willen schrijven, met teveel liefdeloze liefde en universitaire universiteiten. Was Lethem bij zijn uitgangspunt (en eerste 'deel') gebleven, dan was het nog wat. De Amerikaanse Communistische Partij in 1957, samen voor Sovjetes spelen, inclusief de uitwassen en het racisme.

Je ziet de computervertaling-voorbereiding eraan af door bepaalde woordvolgordes.

Ha, wat erg. Ja, vertalen is niet meer het edele ambacht van weleer.

Lethem zit ik al een tijd tegen aan te hikken. Nu ook weer dankzij de ultragedetailleerde Once upon a time at Bennington college podcast waar Lethem toch een beetje een sukkeltje is vergeleken met Ellis en Tartt (maar misschien juist daardoor het meest invoelbaar, als een soort verteller.)

een collega uit de Partij (tevens groot boekennerd) zegt dat Lethems beginfase waanzinnig interessant is, vele genres (ook SF). Maar ik pas voorlopig na dit debacle :P "En toen waren zijn boeken ook nog gewoon rond de 200 pagina's."

Ja, Eric is volgens mij een liefhebber. En hij heeft die 33 1/3 over Fear of Music geschreven.

Luis Buñuel - Mijn laatste snik
Ik had al lang geleden begrepen dat deze "discrete herinneringen" de moeite waard waren, maar dat het zo goed zou zijn. Buñuel begint melancholisch met een anekdote over zijn moeder met alzheimer die ze steeds maar hetzelfde tijdschrift geven en begint vervolgens gezellig te vertellen over zijn jeugd, heerlijk Noord-Spanje aan het begin van de 20ste eeuw, volgens eigen zeggen nog gewoon de middeleeuwen. Afijn, het is geen chronologische biografie, soms last hij een thema in zoals het briljante hoofdstuk over alcohol. Dan is al duidelijk dat Buñuel een gortdroog gevoel voor humor heeft, Spaans met altijd een vleugje absurdisme, zelden zo vaak hardop moeten lachen om een boek. En altijd lijkt de man op de juiste plek, de surrealisten in Parijs natuurlijk, Josephine Baker, Lacan, Chaplin, Hitchcock (die maar niet uitgepraat raakt over het geamputeerde been van Tristana), hij is idolaat van Fritz Lang de enige persoon waar hij een gesigneerde foto aan vraagt. Madrid tijdens de burgeroorlog, Hollywood, Mexico en dan gewoon Parijs '68 meemaken en zich zorgen maken dat zijn zoon en goede vriend Louis Malle niet te ver gaan met het rellen. Fraai, melancholisch einde over ouderdom en dan toch fantaseren hoe hij zijn vrienden op het sterfbed nog een poets kan bakken. Briljant.

Ja, Eric is volgens mij een liefhebber. En hij heeft die 33 1/3 over Fear of Music geschreven.

Toevallig ben ik net "Chronic City" aan het herlezen. Aardige karakterschets van Manhattan als decadente mini-samenleving, leest vlot weg, maar toch een hoog "soap"-gehalte. Wat vermoeiend is bij Lethem is dat hij zijn eigen belezenheid constant opdringt via zijn romanpersonages. "Bleeding Edge" is een veel beter boek over dezelfde Zeitgeist in New York.

Douglas Coupland - Player One
Uit 2010. Vier mensen komen elkaar tegen in een bar bij een luchthaven wanneer zich uit het niets een ramp voltrekt en ze dus met elkaar zitten opgesloten. Mooie personages wel. Lekker geschreven natuurlijk vol Couplandiaanse observaties over het 21ste eeuwse leven. Met de verschijning van een grimmigere figuur wordt het verhaal semi-conventioneel spannend maar dat had van mij niet zo gehoeven. Al met al aardig maar vooral het bijgevoegde Flaubertachtige woordenboek met allerlei verzonnen termen die herkenbare moderne problemen, afwijkingen en sensaties omschrijven blijft uiteindelijk het best beklijven.

Tommy Wieringa - Joe Speedboot
Aanvankelijk was ik zeer enthousiast. Goed geschreven literatuur lite. Typisch Hollandse bestseller, vlot te lezen gerommel in de dorpse marge. Boys will be boys. Wat verleden over Duitsers. Popcultuur-referenties. Gehandicapte hoofdpersoon Fransje is geobsedeerd door de stoere nieuwkomer Joe. Voor een echt goede bildungsroman blijkt het gebrek aan psychologische diepgang echter al snel een zwaar gemis. Je merkt dat de editor na een paar honderd pagina's tegen Tommy zei, ook dan maar ACTIE bitte. En dan volgt wel weer een goede passage over armworstel-toernooien (zouden ze echt bestaan, door heel Europa?). Andere ingevingen werken juist tegen, zo moet ook nog even Nederland Cultuurland worden ontleend met een meta-stuk over een geflipte schrijver. Zo hobbelt het boek gaandeweg van ingeving naar ingeving.

Van oude menschen, de dingen, die voorbij gaan...
Dit was een bulkboek tijdens mijn schooltijd, maar ik had daar destijds geen zin in, oude mensen, familieroman, ik was toen meer into geile elfjes dus gingen Psyche en Fidessa op de lijst. Hoe dan ook, dit wordt vaak als het meesterwerk van Couperus gezien, zelf denk ik nog steeds dat Iskander onovertroffen is, maar als familieroman is het van hoog niveau, al ontkom je niet aan de soapachtige ontwikkelingen. Lekker Haags, met een mooie opbouw zonder echte hoofdpersoon, drie generaties met hun eigen worstelingen waarbij de echte oudjes worstelen met een gebeurtenis uit het verleden...in Indië. Dat levert ook meteen een soort psychoanalytische manifestatie van het onderbewuste op, erg vooruitstrevend van Louis. Goed uitgewerkte personages kun je verder wel aan hem overlaten net als die geëxalteerde stijl met zijn karakteristieke ritmiek.

ahh ik hoor het 'm bijna al voorlezen

Je merkt dat de editor na een paar honderd pagina's tegen Tommy zei, ook dan maar ACTIE bitte.

Heb het zelf niet gelezen, maar wel meegekregen dat het manuscript vaak is afgewezen. Dikke kans dat het dus zo is gegaan zoals jij suggereert.

Boeli van Leeuwen - De Eerste Adam
Altijd bijzonder gefascineerd door Curaçao (en de andere Antillen). Boeli heeft zellf wel een aardige verklaring, het is als klein, dichtgepakt eiland een plek waarin de mensen elkaar allemaal echt diep doorleefd kennen, als Menschen. En dan blijft er dus stiekem weinig menselijks over, want de mens is een ander mens een dier. Zoiets. Eerste 100 pagina's zijn van een heerlijke Zuid-Amerikaanse zwier, surrealistisch, larger than life karakters, natuurlijk een dikke mep religie erbij, en een soms onnavolgbare mengelmoes van talen. Niet alleen het papiamento zelf, maar ook Frans, Duits, Spaans en Engels. Er komt een Teilhard-Chardin-achtige priester naar het eiland. En hij ontmoet de Eerste Adam. Dat wordt, passend bij het beeld dat ik had van Van Leeuwen, wel allemaal steeds hermetischer, totdat het sluit als een ondoordringbare oester. Nog altijd meeslepen, dat wel.

Klinkt als een aanrader.

de moeite waard, zeker en ook niet heel dik, of zo. (helpt toch)

Philippe Sollers - De Eenzaamheid van Het Geluk
Er was een moment, 1 of 2 jaar geleden, dat ik bedacht om Sollers mijn favoriete schrijver te laten zijn. Na nagenoeg niks van hem te hebben gelezen! Ik voel zeker - en ook nu nog - een zielsverwantschap. Het navelstaarderige, de literatuur die filosofie probeert te zijn, het hegeliaanse, de lok van de erotiek en ongemakkelijke misogynie bestreden door het hoofd. Interessant en boeiend, maar is het een goed schrijver, eigenlijk, werkelijk? Niet in deze door Remco Campert vertaalde roman, in elk geval, waarin Sollers zijn jeugdliefde (als rijkeluiszoontje opgevat voor een Spaanse bediende) verlitteratuurt (zoals dat toen nog met dubbel-t moest luiden). Glimpen van genie, meer niet. Dan bevalt de oudere Sollers van Mouvement me beter.

Sollers leek mij op een of andere manier altijd een wannabe. Heb ik verder totaal geen echte aanwijzingen voor, gewoon spider sense. Ook al werd dat in De zevende functie van taal enigszins bevestigd. :)

Mijn oudste dochter mailde me of wij Fahrenheit 451 en The Handmaid's Tail (...) in het engels in de kast hadden staan. Tuurlijk! Ray Bradury stond er alleen in vertaling, dus die voor de gelegenheid maar in het engels besteld en meteen daarbij:

Jevgeni Zamjatin - Wij (1921)

Boek blijkt Bordewijks Blokkens blauwdruk.

Nou ja, niet helemaal, of eigenlijk helemaal niet, maar dat wordt lastig met die B. Een scene uit het begin met marcherende, zingende en met vlaggen zwaaiende pelotons burgers deed me erg aan Blokken denken. En die grote vliegtuigen / ruimteschepen. Misschien had Bordewijk het boek gelezen of beide auteurs tapten uit het zelfde vat.

Klassiek verhaal. De braafste burger van het hele stel veranderd zijn denkbeelden dankzij een onaangepaste vrouw. In dagboekvorm. Lekker korte hoofdstukken. Verrassender dan verwacht, maar ook met een eind dat niet anders kon. Het boek ademt een koortsachtige sfeer, maar dat kan ook aan Covid19 liggen waar ik eindelijk voor ben gevallen. Met dank aan de gedwongen isolatie voor het eerst in lange tijd weer eens een roman gelezen. Hij krijgt een ereplaatsje in het dystopische hoekje.

Na Wij direct op zoek gegaan naar nieuwe fictie om te lezen. Hoewel ik geen ratel heb toch de straat op gegaan met mijn lepra. Ik voel me wel gaar, maar het is ook mooi weer. Je mot wat. Uit de dichtstbijzijnde minibieb The New York Trilogy van Paul Auster getrokken. Het eerste verhaal vond ik vermakelijk, maar zoeken op Auster geeft 24 hits op deze bladzijde en ik heb weinig drang om daar mijn eigen geurspoor aan toe te voegen.

denk dat je gelijk hebt wat betreft Sollers, OMC.

en wat een dochters! Geweldig, Clismo.

WIJ is wel de oer-oer-oer-dystopie. Wat een boek.

Stanislaw Lem – Solaris
Classic natuurlijk, zo gecomprimeerd, zoveel informatie. Typische SF in de zin dat het een metafoor voor Alles kan zijn – communisme, kolonialisme - en dat past dan zelfs intrinsiek, want de buitenaardse, denkende zee die 'geprob(eer)d wordt, spiegelt ook Alles. Zelf las ik in deze encounter vooral een wetenschapsgeschiedenis. Zou het zo zijn dat wanneer de mens iets echt totaal onverklaarbaars tegenkomt, wij de hele geschiedenis van de wetenschap opnieuw, vanaf het prilste begin, zullen moeten doorlopen, voordat we het denken te begrijpen (en dan nog alleen vanuit de menselijke maat, opgeplakt op het on-menselijke). Hoe dan ook, knap dat het tot 2x toe verfilmd is, want als harde SF zit Solaris ook boordevol technische passages, die moeten bewijzen dat de speculatie kan. Ironie? Voor mij is het niet nodig, maar bewonderenswaardig blijft het. De menselijke psyche via het onmogelijke. Misschien toch eens die mooiemensenversie van Soderbergh kijken.

Was na lezing van dit magnifieke artikel ook weer van plan om in Lem te duiken. Solaris nooit gelezen omdat die film zo groots is dat ik onvermijdelijk denk dat het boek er niet aan kan tippen (Lem vond de film niet zo, als ik me goed herinner.)

Lems Golem XIV heeft wel mijn ideeën over kunstmatige intelligentie doen herzien, maar moet nog steeds eens wat meer lezen.

WF Hermans – Uit Talloos Veel Miljoenen
Een wedijveraar voor de Slechtste Hermans, samen met Au Pair. Die laatste ergerde nog haast bewonderenswaardig tenenkrommend als een vleesgeworden en vleesetende bloedzuiger. Uit Talloos Veel Miljoen is lang vooral saai en soapy. Hermans maakt de universiteit Groningen weer belachelijk, maar dat had ie al eens beter gedaan. Wel voelde ie goed het suburban desperate huisvrouwengenre aankomen, met een dame die dolgraag wil gaan schrijven. De passage waarin ze uitgever Dick Hosselaar in Amsterdam bezoekt, is een van de beste. Haar echtgenoot (een geflopte academicus die tegen beter weten in zweert bij Marx en Marcuse) is op zijn best bij de psychiater, waar hij klaagt over collega's als Janus Dunnebroek. De speaking names zijn weer 10/10, de roman zelf doet daar minstens de helft af.

Haar echtgenoot (een geflopte academicus die tegen beter weten in zweert bij Marx en Marcuse) is op zijn best bij de psychiater

Die truc heeft 'ie eerder toegepast in een kort verhaal, daar heet de psychiater van dienst "Herman F. Williams" oid. Ik geloof dat "Uit Talloos Veel Miljoenen" ook over de teloorgang van staatsbedrijven als de post gaat, had 'ie ook op tijd door.

Inderdaad een zijlijntje, gecombineerd met de auteur als BN'er in de "literatuurfabriek"

Paul Theroux - Kingdom by the Sea: A Journey Around the Coast of Britian
Yank Theroux reisde met een knapzak de hele Britse kust rond tijdens de falklandoorlog. Meestal per trein, vaak ook wandelend. De werkloosheid is hoog, de kusthotels meestal leeg en aan het einde van het boek staakt het treinpersoneel in het hele land. Er zijn mods, er zijn skinheads en er zijn confrontaties tussen beide groepen. De Britse kust heeft ook hotels waar werklozen hun ww mogen besteden en die zitten dan weer wel vol. Theroux beschrijft het allemaal in detail en maakt zich daarna snel uit de voeten. Hij beschrijft het terrorisme in Noord-Ierland, de natuur van Schotland en "railway buffs" die de voorbode zijn van het opheffen van kleine kustlijnen.

Raymond Chander – The Lady in the Lake
Geweldige gimmick film noir van Montgomery. Het boek is typical Marlowe (hoe kan het ook anders en hoe zou het ook anders moeten?). Lustig geloer, femme fatales en als lezer nooit van de hoed en de rand weten. Tot aan de twist die zelfs door Marlowe zelf 'superficial' genoemd wordt. Good lynchian vibin' in de Hollywoodse hills. Nou ja, eigenlijk is het nog een stukkie verder het hinterland in. Een dronkelap met een houtepoot, een verdwenen 'dame'. Genieten. Na dat een en ander boven water komt, wordt de zaak al snel onnavolgbaar troebel.

Felix Timmermans – Pallieter
Beroemde en beruchte vroege bestseller, die als ondertitel best 'unnen Vlaomse pastorale' had kunnen heten. Timmermans trok door stad en land om zijn boekske te promoten, heel modern, en heel begrijpelijk, want het is een roman die met smaak en accent voorgelezen dient te worden. Sentimenteel op en top, tot het maximale vervoerd, drinkt Pallieter gulzig van het leven (en de dobbele stopen en oude Driesters). Naast liefde voor de Vlaamse blut und boden vormt ook muziek een jubelzingend leitmotief. Richting het end dat tegelijkertijd de lente aankondigt – want uiteraard volgt het boek de stroom der seizoenen – komen 4 bohemers de internationale pijpen.

'Begint mor', zei Pallieter, die zich met de buik op een strobussel had gelegd. En toen begonnen de drie doedelzakken te ronken en te gonzen, en het rietklankige hobogespeel bibberde hel daaroever en daarop en om, als een regen van lank. En voor Pallieters gespannen oog gingen er driftige Spaanse dansen op, weemoedige Russische liederen, sterke zangen uit de bergen en slepende liederen uit de Bretonse vlakten. Heel de wereld ging voorbij in klank, roerend, opgewekt, weemoedig, klagend en teer.
Hij luisterde aangedaan: 't was iets enigs in zijn leven!

源氏物語/The Tale of Genji
Ja, dat was weer een meerjarenproject. Ergens in 2018 begonnen met de klassieker van de Japanse literatuur. Niet dat het lastig is in de soepele Engelse vertaling, maar 1184 pagina's hardcore hofliteratuur circa het jaar 1000 blijft een flinke opgaaf. Geen oorlogen alleen maar de avonturen van de knappe prins/fulltime geilneef Genji met af en toe een uitstapje naar een festival of spookachtig klooster. Genji is eigenlijk best irritant en is ook rond pagina 700 opeens dood. Dan wordt het boek eigenlijk pas goed wanneer het gaat over Genji's ongelukkige broer en zijn twee (eigenlijk drie) mooie dochters die in de bergen wonen. Zoals gebruikelijk werd ik tegen het einde wat melancholisch toen ik weer besefte dat ik toch vergroeid was geraakt met het boek, al die personages die met elkaar in korte gedichten communiceren die bij voorkeur verwijzen naar klassieke gedichten. Hoe fraai. Op naar de tig verfilmingen (en anime, duh.)

en verfilmingen?

en is ook rond pagina 700 opeens dood.

lol

Pisemski – Duizend Zielen
'O Gij, Partijdige Onpartijdigheid!' Klein werk uit de Russische Bibliotheek, wat dus niet wel zeggen dat het niet Groots is bedoeld. Alleen vergeleken met de Echt Groten gaat Pisemski soms wat al te schematisch met zijn personages op, soms tot op het onnavolgbare en ongeloofwaardige af. Het eerste deel is het aardigst, als een klein huiselijk drama van Balzac. Een ijverige ambtenaar valt in de smaak bij de dochter van een collega (in feite is hij de Oude Man opgevolgd). Ze is niet de Partij die hij wil, maar hij houdt van haar. Ratio en emotie strijden hun pathetische strijd. En aan het eind van het liedje kiest onze man voor St. Petersburg, het geld, en het morele verval. Zijn demasqué in moeraspoel St Petersburg is de laatste fijne fase van het boek. Daarna gaat Pisemski driftig aan het schuiven en schuren met sympathieën en onmogelijke mogelijkheden, tot hij zijn personages uitgeput verlaat. Leuk aan Russische literatuur uit die Goede Oude Tijd blijft wel het eindeloze meta-gediscussieer over de waarde van... de Russische literatuur.

Antoon Coolen - Het Donkere Licht
Ooit wilde ik een blauwe maandag promoveren. Misschien op romans over de botsing tussen platteland en stad, meer bepaald de teloorgang van het platteland in Nederland. Snel vergeten, maar deze boekentip bleef. Gelukkig maar. Coolen heeft een tikkeltje de associatie met Kortooms en A.M. de Jong, maar is veel meer de Brabantse Streuvels. Een melodrama in even poëtisch als gecondenseerd dialect, vol nieuwe, dwarrelende woorden en verbastering. Evekes dacht het durske in de herd haar ontsnapping te vinden. De lampenfabriek in de grote stad lokt haar uit de Peel en de boerenhut naar het verderf. Een penatrie, bijna, helemaal. Fraai is ook de faulkneriaanse zijfiguur Jan Olie, de man die door omstandigheden de wereld niet kan kennen, terwijl hij hem wel snapt. Een tragische redder.

Émile Zola - In het paradijs voor de vrouw
Echt zo'n Franse grootmeester die ik eens moest lezen. Maakt zijn faam wel waar met deze prachtige vertelling over een steeds maar uitdijend warenhuis in Parijs. Hij wist heel goed het begin van de consumptiemaatschappij te identificeren en hoe dat ook de oude stad verandert. De jonge Denise komt met haar twee broertjes naar Parijs om een nieuw leven te starten. Haar oom die een wegkwijnende winkel tegenover Het Paradijs voor de Vrouw warenhuis heeft ziet haar liever zo snel mogelijk vertrekken. Hier is het allemaal heel erg afzien voor de brave maar superkoppige Denise. Ze gaat in het warenhuis werken maar wordt tegengewerkt door gemene collega's en al haar geld gaat op aan haar broertjes, met name de irritante lady's man. Maar zo halverwege begint het lekker te lopen, Zola omschrijft de vernieuwingen van het warenhuis in verlekkerende details. Sowieso wel een goede stilist zonder heel aanstellerig te zijn. Mouret, de ambitieuze baas van het warenhuis heeft behalve geweldige ideeën ook een oogje op Denise maar zij wimpelt hem steeds af terwijl ze succesvoller wordt (en stiekem ook verliefd op hem is.) De laatste omschrijvingen van het warenhuis in volle pracht zijn geweldig en dan sluit Zola goedmoedig het soapachtige plot positief af.

O ja het warenhuis!

Nu Germinal (De Mijn) dan. Als antithese. De enige roman waar ooit een voetbalclub naar is vernoemd. (O nee, Hearts of Midlothian)

Rob van Essen – De Goede Zoon
Een boek zo melig meta dat alle fouten door de schrijver zelf alvast maar eigenhandig tot volkomen toepasselijk worden uitgeroepen. Best een misselijke streek eigenlijk, al is het richting einde wel grappig. Een pseudo-SF-boek met een meanderend plot, vertelt door een thrillerschrijver bekend van plotloze thrillers, moet natuurlijk wel moeite hebben met het verhaal beëindigen, met vertellen an sich zelfs. Wat dat betreft is het wel weer héél Nederlands ook. We noemen het een toekomstroman, maar eigenlijk is het een bijzonder matige combinatie van zich autobio gravende jeugdnostalgie, slechte essayistiek en nog matigere filosofische gedachten. En dan de middlebrow-referenties waar alles op is gestut! Mijn god. Damien fucking Hirst en Roseanne. Nog wat bijbel erbij en het kan doorgaan voor intelligent. Ik zeg, het is niet meer dan een melige sof, met slechts op driekwart één enkele geniale ingeving. Een zelfrijdende, zelfpratende, overijverige, maagdelijke auto. De bovenmenselijke vlag op een mechanische modderschuit.

Daniel Saldaña París – Aviones sobrevolando un monstruo
Jonge Mexicaanse schrijver met een verzameling autobiografische verhalen. De eerste helft van het boek is overduidelijk geïnspireerd op “Valse Papieren” van Valeria Luiselli: een mix van essays en persoonlijke reisverhalen geschreven in een vlotte stijl. Het verschil met Luiselli is dat París open is over zijn afkomst (upper middleclass), Luiselli niet (ouders zijn diplomaten). En dan kun je, zoals París, gewoon met een studiebeurs of werkbeurs van je partner de shit van je eigen land ontvluchten in een ‘first world country’. Probleem is dat París in het buitenland een toerist dan wel student blijft. In Montreal verandert hij zelfs in een verslaafde drugstoerist, toevallig wel het best geschreven verhaal, niet vanwege het thema maar hoe hij de stad en de drugsproblematiek ‘an sich’ beleeft.

Boelgakov – De Witte Garde
Akelig actueel. De huidige oorlog in Oekraine is al vele malen gevoerd. Zo ook rond 1918, toen stromannen van de Duitsers met plaatselijke nationalisten én de bolsjewieken knokten. Het eindresultaat was enkel voorlopig. Boelgakov is steevast hermetisch en dat is hier niet anders. (Het is maar een detail dat Kiev niet bij naam wordt genoemd, en slechts consequent als de Stad figureert). Een familie redelijk gegoeden wordt redelijk fataal meegesleept in de Grote Ellende van de hele geschiedenis. Vaak verwarrend, soms hallucinant aangrijpend. Een bezoekje aan het mortuarium waar een gesneuvelde kameraad in een berg lijken moet worden teruggevonden. 'Neem maar een snuifje ether.' 'Ah, u bent arts, die wennen 'r het snelst aan.'

'Neem maar een snuifje ether.' 'Ah, u bent arts, die wennen 'r het snelst aan.'

Het lijkt Celine wel.

nog altijd 'courage' aan het verzamelen voor 'Au bout'.

Gijs IJlander De Kapper
Als boekenstruiner en afgestudeerd cultuurwetenschapper krijg je op een gegeven moment wel een oogje voor de interessante afdankertjes tussen tweedehands zooi. Ooit deze eens opgepikt, puur op de arty voorkant, een vage herinnering aan de naam en de uitgever Veen. Tevreden las ik vervolgens – niet het boek – maar dat De Kapper ooit de Anton Wachterprijs won voor het beste debuut. Het boek kent inderdaad zo zijn momenten, al was het beter geweest als grimmig kortverhaal, van pakweg 8 pagina's. Nu zijn het er twee keer zoveel, terwijl het toch met een nogal typische korteverhalen twist eindigt. De stijl is vaak rommelig en soms 'irritant', in lopende zinnen wordt nogal 'gequote', aangezien mensen nu eenmaal 'zo hun spreektaal spreken.' De vibe is wel goed, WF Hermans meets Hitchcock met een beetje 'Binocle' van Couperus, om het toch weer op een kortverhaal te gooien. Het onderwerp kan weinig afgezaagder en Nederlandser. Natuurlijk, de Tweede Wereldoorlog, het kleine verraad en de Wo ist der Bahnhof-wraak. Watjes zijn we en blijven we. Zelfs als we het knipgerei hanteren.

nog altijd 'courage' aan het verzamelen voor 'Au bout'.

Alleen al interessant om te zien waar WFH de mosterd haalde qua stijl. Qua thematiek volgt het een beetje de eerste Kuifje-boeken, inclusief de stereotypen. "Dood op krediet" is misschien het betere boek van de twee.