Johannes Gensfleisch zur Laden zum Gutenberg

Laurent Binet - De Zevende Functie van Taal
Zeer vermakelijke pageturnert die op gang wordt gebracht door de ongelukkige dood van Roland Barthes in 1980. Zoals in het echt wordt hij na een lunch met presidentskandidaat Mitterand bij het oversteken aangereden door een busje. Maar was het wel een ongeluk? De politiecommissaris Bayard komt routineus een kijkje nemen in het ziekenhuis en komt er langzaam achter dat er iets niet pluis is. Samen met een universitair medewerker die hem een beetje wegwijs moet maken in het intellectuele wereldje van Parijs. Het mooi kibbelende stel komt erachter dat Barthes over iets beschikte als 'de zevende functie van de taal' waar meerdere partijen graag over willen beschikken. Binet gebruikt lekker lui de clichés van de internationale thriller om een portret te schilderen van het intellectuele wereldje van die tijd met overlappingen naar de politiek. Bayard en Simon maken wel heel veel mee (al weet Binet zich daar slim uit te redden), de Fight Club van de retorica draad vond ik niet zo, het uitstapje naar Amerika is daarentegen redelijke briljant op een soort opgefokte Brett Easton Ellisachtige manier. En verder wordt iedereen wel mooi met zijn of haar karakteristieke trekjes geportretteerd, sommigen (Foucault, Derrida) komen er beter af dan anderen (Kristeva, Sollers en natuurlijk ijdeltuit Bernard-Henri Lévy.) Ja, dat waren nog eens tijden.

A. Den Doolaard - Het Verjaagde Water
Dé hit van 1947. Het valt nauwelijks voor te stellen. Ondanks het onderwerp toch dik 500+ vrij droge kost, soms Voskuijliaans in de volledigheid. Wel leerzaam. In 'waterheelal' Walcheren ontstond Het Plan. De Deltawerken. Een eerste testcase van de 'watertovenaars '. Een test die alleen maar plaats kon vinden omdat de geallieerden - om de oorlog te winnen - Walcheren lieten verzuipen met wat bommen. (Den Doolaard merkt op dat het gebied Walcheren nagenoeg zo groot is als Hiroshima, gelukkig was de bom anders...)
Als geschiedenisles is het boek nog altijd wel interessant. Termen die allang in de vergetelheid zijn geraakt, en die Den Doolaard eigenlijk als titel had moeten gebruiken. Wat te denken van 'Zinkstuk', of 'Rijshout', of 'Doodwater'. (Hij had echter geen tijd voor negativiteit, teveel een patriot)
Ondanks al zijn alliteraties en als-gelijkstellingen zou hij nooit de slauerhoffiaanse poëet worden die hij altijd had gehoopt te zijn. Dat hij zélf als militair opzichter meewerkte aan het Project Walcheren, dat pleit dan weer wel voor hem, karrend door Zeeland in een 'dukw'. 'Gate benne d'r om gevuld te worden'. Geen Vorm, wel een Echte Vent. (En toch haatte Forum hem, om literair-begrijpelijk redenen).

Dé hit van 1947

Het zou helemaal geweldig zijn als dat als verkooptekst op het kaft zou staan.

ghehe :D nee in die jaren had literatuur nog net teveel status om dat als uitgever te durven, geloof ik. dat komt pas met Jan Cremer.

Sartre - Walging

Ik typ/schrijf steeds Sastre. Teveel wielrennen gezien. Zo'n 120 pagina's is Walging een nogal saai academisch gebeuren. Een soort promovendus in een bibliotheek, werkend aan een biografie, althans, met het plan, de bekende procrastinatie. Frida Vogeliaanse zelfobservering. En net als ik denk: nee Sartre als romancier, dat is 'm niet. BAM. De walging slaat werkelijk toe. Het existentiele drama. De grond onder de voet weggeslagen, niet om enige werkelijke reden, maaar door het ontbreken van Zijn. Klinkt wazig, maar wordt almaar concreter. Het drama van de Autodidact. Kleine vogelaar in de bibliotheek. (Ik zie opeens in waarom Paul Schrader juist deze sfeer, dit verhaal als inspiratie gebruikte voor Taxi Driver)
Toch nog een mooi en beklemmend dus. En de historicus, hij blijkt pas aan het eind slechts 30! "Ik schaamde me voor zijn schande"

William Gibson - Zero History
Spook County uit 2007 was een tegenvaller en daardoor sloeg ik deze destijds even over. Maar een prachtig ongelezen exemplaar bij de 2ehandszaak kon ik niet laten liggen. Gelukkig is dit een veel beter boek al blijf je achteraf een beetje met een gevoel achter van "much ado about nothing". De in eerdere boeken geïntroduceerde Belgische reclamemagnaat Hubertus Bigend keert weer terug als de motor die de ex-rockzangeres Hollis Henry en een ex-verslaafde Milgrim op pad zoekt om de identiteit te achterhalen van de ontwerper van het obscure denim-merk Gabriel Hounds. Maar in hun onderzoek raken ze ook de wereld van legerkleding (wie zulke orders binnenhaalt is meteen binnen) waar een aantal minder amusante figuren opereren. 2/3 van het boek is redelijk geweldig, een fraai kijkje in post-9/11 militarisme vol nare mannetjes met nare plannetjes en de manier waarop tegelijkertijd mode, cool, consumptie complexer wordt. Erg mooi geschreven, maar zoals wel vaker kan Gibson er weer lastig een leuk eind aan breien (toch wel weer erg McGyver). Gibson kan ook heel goed onsympathieke personages neerzetten maar zoals wel vaker vraag ik me af of dat de bedoeling is, want iedereen wantrouwt bijvoorbeeld Bigend die ik toch altijd wel een okaye gast vind met zijn rare ideeën en avant-gardistische bluf.

Elias Canetti - Het Ogenspel

Zij voelt dat ik er ben en houdt zich slapende. Wat zijzelf, in mijn plaats, gedacht zou hebben speelde door het hoofd, want ik was zij, wij kenden elkaars gedachten, het waren onze eigen gedachten.

Laatste deel van de memoires van Elias Canetti. Het minste, maar ik ben blij het gelezen te hebben. Het zijn de stervensdagen van Wenen, vlak voor de Anschluss. Het slotakkoord der grandeur. Canetti wordt omringd door beroemde mensen. Nu beroemde, toen nog niet, of toch minder. Alban Berg, Kokoschka, Broch, moeder en dochter Mahler, een brief van Thomas Mann.Robert Musil is de grootste, maar die moet door een groepje Weners onderhouden worden, omdat hij totaal niet met geld om kan gaan. In de beschrijving van de woeste volkse beeldhouwer Wotruba overtreft Canetti zichzelf. In dit deel lijkt hij toch al beter in de analyse van anderen, dan van hemzelf. Dit boek staat dan ook het dichtst bij zijn analyse van de massa. Hijzelf komt er soms wat vrouwonvriendelijk vanaf, maar dat kunnen we wellicht wijten aan Het Martyrium. Voor mij een 'fictief' boek, omdat ik het alleen uit deze memoires ken. Eindelijk in voorbereiding. Misschien toch eens lezen. Zeer persoonlijk wordt het aan het eind. De memories kunnen niet anders dan eindigden met de dood van de Moeder. Een Proustiaanse nadering in geur. De twee haten en houden van elkaar, zoals dat gaat met ware moeders en zonen. Zou Freud zeggen. Van hem moet Canetti echter niks hebben.

Akira Kurosawa - Something Like an Autobiography
Autobiografie uit 1982. Geweldig boek dat eigenlijk uit twee delen bestaat. In het tweede deel vertelt Kurosawa over zijn carrière in cinema aan de hand van zijn eerste films tot Rashomon (eindigt prachtig dat hij sacherijnig thuis komt omdat The Idiot is afgekraakt, geen films bij zijn maatschappij meer mag maken en zijn vrouw hem feliciteert, "Gouden Leeuw gewonnen in Venetië voor Rashomon!" waarvan hij niets eens wist dat het was ingezonden.) Maar zijn jeugdhereninningen maken dit tot een van mijn favoriete boeken, meeslepend en met droge humor vertelt, je zit helemaal in een Japan dat niet meer bestaat (prachtige beschrijving van geuren, professionele verhalenvertellers en beroepen die niet meer bestaan). Pa is telg uit een samoerai-familie en wordt helemaal kriegel als zijn vrouw de vis niet in de goede richting serveert. De jonge Akira is een vreemde vogel: vrij slecht op school maar gaat wel elke ochtend voor zonsopgang braaf naar kendo-les. Zijn oudere broer is bijkans excentrieker en zijn wat strenge voorbeeld. Alles komt bij elkaar tijdens de aardbeving van 1923 wanneer de broers samen op pad gaan om de ravage te bestuderen. Uiteindelijk pleegt zijn broer op jonge leeftijd zelfmoord.

Hideo Yokoyama - 64
Naar het schijnt enorm populair in eigen land, deze lijvige detective (600+ pagina's). Lekker vertaald in ieder geval. Ik ben niet super ingewijd in het genre maar ik heb het vermoeden dat Yokoyama een flink aantal conventies van het genre negeert. Bijvoorbeeld: de eerste 500 pagina's is het niet echt spannend. Meer mysterieus op een licht onaangename manier. Het grootste deel gaat ook nog eens over een oud-rechercheur die de media-afdeling leidt van de regionale politie en vooral ruzie heeft met journalisten over het al dan niet opheffen van anonimiteit in berichtgeving. Ondertussen spelen er twee zaken op de achtergrond: de tienerdochter van deze Mikami is van huis weggelopen en al lange tijd zoek en het korps kan niet verkroppen dat een oude kidnapzaak van een 7-jarig meisje ooit slecht is afgelopen. Langzaam wordt Mikami weer in die laatste zaak getrokken wat hem door de eindeloze bureaucratie leidt waar de hoge bazen een soort onaantastbare Boeddha's zijn die in raadsels spreken. Vreemd boek, mooi realistische blik in de Japanse samenleving, maar ook met een vreemde opbouw met een plotse versnelling tegen het einde en zeer aparte afhandeling van de losse eindjes die je niet vaak zult zien in het Westen.

Asimov - De Robotromans
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/e/e5/The-naked-sun-doubleday-cover.jpg

Zit een beetje te peinzen of ik mijn master-scriptie over Wim Gijsen zal schrijven (volgens mij totaal vergeten, vermoedelijk terecht, maar dat kan dan ook wel weer leuk zijn). Dus eerder dit jaar ter voorbereinding al wat Clarke gelezen. Dat boeide me niet zo. Asimov is een goede jeugdherinnering van me (slappe lach met mijn vader om een of ander verhaal). En deze Robotromans zijn gelukkig ook verrassend goed. Met name de eerste 2. De allereerste ('de stalen holen') vormt een perfect cinemagische detective. Kan iemand een goeie tech noir van maken. De 2e is nog interessanter, modern on-fysieke webcam-toestanden op Solarie, en de freudiaanse seksualiteit die daaronder borrelt, en uiteindelijk wel tot ontploffing moet komen. Een mens wil toch meer zíen dan alleen kijken. De 2 delen daarna hebben weliswaar stoere titels, maar zijn typisch werk van een latere schrijver. Beide delen zijn ieder zo'n 400 pagina's (dat is dubbel zoveel als de eerste 2), wat een beetje zelfoverschatting en gewoon luiheid is van Asimov. Niettemin eindigt het allemaal wel weer intrigerend. De aarde moet opgeofferd worden voor het grotere goed. Climate change will do that for us, denk ik zo, deze zomer in gedachten houdende. We moeten er wel op uit.

Wim Gijsen, die is natuurlijk rijp voor herontdekking. Geen idee of hij goed was. Ik stelde me altijd voor als een soort Lord of the Rings tovenaar, maar waarschijnlijk klopt dat niet. :) Zou eens wat moeten proberen, je kunt die boeken vast voor nop overal vinden. Vroege Asimov moet ik ook weer eens een kans geven. Dat hele Foundation-geneuzel heeft me altijd afgeschrokken.

gheh. ja ik heb al een hele stapels Gijsens uit de kringloop voor 50 cent per deeltje binnengehengeld. Nog altijd niet durven beginnen though. (Misschien eerst AL zijn boeken vinden, nerd face). Genderkwesties zitten er op zeker wel in (Deirdre!).

project voor 2019 hoe dan ook.

Iskander de dromendief, dat moet toch goed zijn.

:D

*plaatje Leo in INCEPTION.

Saul Bellow - Ravelstein
Aardige roman a clef over Bloom (die van Closing of an American mind) geschreven door zijn oudere vriend Bellow (even joods en conservatief). Bloom sterft aan AIDS - dat is bijna een statement an sich - van Bloom én van Bellow die dit 'onthulde', want hij is erbij, filosoferend met 'Ravelstein' over het leven en de dood (en de Chicago Bulls, en dure kleren). Met veel liefde opgeschreven, vaak erg babbelig, en in herhaling vallend, maar dat moet haast bewust zijn. Gaandeweg raakt Bellow namelijk zelf ook ziek (hij loopt iets op op Saint Martin) waarna hij begint te bazelen, te ijlen. En hij móet blijven leven, want hij heeft de inmiddels morsdode Bloom belooft een 'korte biografie' over hem te schrijven. Tegelijkertijd voelt hij, als ik leef, en ik schrijf, dan sterf ik dán.
Hij bleef leven. Hij schreef. En stierf. (5 jaar later, het was zijn laatste boek.)

Natsume Sōseki - 吾輩は猫である/I Am a Cat
Lijvige klassieker uit de Japanse literatuur heeft gewoon een kat als verteller. Geweldig idee wat begon als een kort verhaal maar zo succesvol bleek dat Soseki hoofdstukken bleef toevoegen. De naamloze kat wordt geboren en gescheiden van zijn moeder en eindigt na wat omzwervingen bij een familie van leraar. Daar kan hij mooi de mores van de Japanse burger in de Meiji periode bestuderen. Prima tijd natuurlijk omdat de Westerse invloeden op allerlei gebieden intrede beginnen te doen. Zijn baasje is een wat nukkige leraar die zichzelf heel wat vindt en paar typische vrienden heeft, waaronder de zuigende grapjurk Waverhouse, die regelmatig langskomen. Fijn boek, vaak erg grappig maar wel het beste wanneer de kat zich in analyses verbaast over de minderwaardige mensheid. Gewoon verfilmd zie ik nu, ook als anime (duh).

Marlon James – A Brief History Of Seven Killings
Bombo r'asscloth, wat een lijdensweg. Won de Booker Prize in 2015, maar dat doet vooral een oud jurycliché vermoeden: je leest de eerste honderd pagina's, én het einde, en oordeelt. Die eerste honderd pagina's is deze tour de soufflé inderdaad nog very impressive. In Jamaicaans slang vertelt James over Kingston eind seventies. The Singer - kan er maar één zijn uiteraard - is op het toppunt van zijn reële, fysiek gematerialiseerde roem. Er komt een Peace Concert, en een moordaanslag (of twee). Heel muzikaal wordt het verhaal verder nergens helaas. Kingston loopt vol met grote en kleine gangsters, al dan niet van de CIA (of de Cubanen). Als het spannend wordt laat James ook nog de interpunctie los, en vergis je niet, het was al niet eenvoudig deze you dem crazy brethren, me no battyhole-extravaganza bij te houden. Dat is een paar scenes heel erg leuk, gangsters onder invloed die bij zichzelf blijven denken 'all me want is fuck fuck fuck but all me do is kill kill kill', maar zelfs dat wordt toch een trucje. (Actiescene = interpunctie weg.) Een ander structuur-ding wordt wat later vermoeiend. We krijgen korte hoofdstukjes, steeds vanuit één perspectief. Die monoloog interieur in mozaïekvorm begint na een pagina of 500 samen te smelten tot een ondefinieerbare brij. Een groot schrijver (een schrijver met dít overduidelijk aanwezige talent) schrapt en schrapt. Op een gegeven moment ging ik vermoeden dat James zijn hoofdstukken niet eens had herlezen. (De bekende politicus Seaga heet a clef Nasser, maar ergens slipt er toch een oorspronkelijke naam erdoor) Misschien was de editor ook met de gedachten afgedwaald. Nah, geen Uptown Top Ranking van mij.

Tering...ergens ben ik nieuwsgierig en ergens denk ik "no way, no day, mon."

wise, wise, cool runnings.

Charless Stross - Accelerando
Er is een bepaald soort sciencefiction dat loopt van Olaf Stapledons Last and First Men naar Sterlings Schismatrix en Greg Bears Eon van echt compleet losgaan op de toekomst van de mensheid. En daar sluit Accelerando uit 2005 op indrukwekkende wijze op aan. Het eerste cyberpunkachtige deel is nog wat zoekende maar dan gaat de singularity los, is de dochter van de hoofdpersoon al snel een soort tech-godin geworden die zich rond Jupiter vestigt en dan realiseer je dat je nog 300 pagina's hebt te gaan, waarin Stross met ongelofelijke bluf de vreemdste innovaties introduceert. Een van mijn favoriete toch wel een ruimteschip ter grootte van blikje waarin een virtuele crew zich drie lichtjaren verder naar een buitenaardse router verplaatst. Wonderbaarlijk boek dat een hele aparte leesplezier genereert.

Frida Vogels - De Harde Kern 2
Uiteraard weer heel bijzonder, misschien niet heel goed, of in elk geval minder dan De Harde Kern 1, dat meer een Bergmaniaanse huwelijksroman was. Scenes from a failed marriage. Uit dit boek, waarin Frida ook werkelijk Frida heet, leren we duidelijker van het waarom en het hoe, zonder dat die Harde Kern nou écht wordt bereikt, of ze die durft te bereiken. Frida is frigide (net als haar moeder), mogelijk lesbisch (net als haar moeder), en bovendien verliefd op haar bloedeigen broer, een zoon van moeder dus, ook. Een zwik heavy thema's, die ze omzichtig benaderd, omcirkeld, om dan weer terug te schrikken. De momenten met broer lijken wat op Musil's Man Zonder Eigenschappen (wellicht de Laatste Grote Roman met een incest-thematiek). Verder baseert Frida zich veelal op Het Land van Herkomst van Du Perron. Haar grote held, na haar broer dan... (Ze gaat bij mevrouw Du Perron op bezoek zelfs) Het eindigt in Eduards voetsporen in Bretagne. Dat voorbeeld is misschien waarom dit uiteindelijk het mindere Harde Kern-deel is. Ter Braak en Du Perron waren - uiteraard - de mannen van de Vent-stroming (in Forums Vorm of Vent discussie) Frida's goede vriend Voskuijl heeft in hun traditie gewerkt, en geleefd, jezelf volledig in boekvorm 'litteraturen'. Een enorme tour de force, waarin ieder moment je boek je leven dreigt te worden. Maar de hele zaak is, in de kern en postmodern gezien - een onmogelijkheid. Wat dat betreft ben ik uiteindelijk meer op de hand van WF Hermans (die Ter Braak en Du Perron graag aanviel) en meer met literatuur als Vorm had. Hij zou niets van De Harde Kern moeten hebben, bijna 800 pagina's filosofisch-melancholisch meanderend, en uiteindelijk in een even tragische als gepast Niets eindigend. Even irritant als mooi. En altijd ongrijpbaar. Typisch Frida.

Georges Perec - Het leven een gebruiksaanwijzing
De eerste alinea is even schrikken...maar het valt allemaal reuze mee verder. Inleiding is meteen een meta-analyse van het boek zelf. En bij het slot dacht ik even "wat?" maar het kwartje viel al snel. Want het levenswerk van de grote puzzelaar is natuurlijk ook Perec zelf die jaren nodig heeft gehad om deze literaire puzzle te voltooien. Je weet ook meteen waar Bolaño inspiratie heeft opgedaan (en talloze anderen).

Hugo Claus - De koele minnaar
Grunberg meets Fellini. Ongelooflijk dat dit begin jaren '50 is verschenen want je leest het er niet aan af. Tragikomische toestanden in Italië, op een filmset ook nog. Noorderling valt voor filmster in wording en de afloop laat zich raden. Claus toont geen enkele vorm van medelijden met zijn personages.

zou het ooit verfilmd zijn, dat De Koele Minnaar, klinkt doenbaar (en tof)

Heel benieuwd naar Het leven, een gebruiksaanwijzing inmiddels. Misschien iets voor zomer 2019.

Don Delillo - The Names
Interessant overgangsboek van Delillo waarin eigenlijk alle interesses van de man samenkomen: Amerikaanse (buitenland)politiek, taal en sektes. Veel colour locale, want het boek speelt grotendeels in Griekenland. Eerste deel van het boek is bijna saai (het lijkt wel een standaard detectiveverhaal), maar als alle kaarten geschud zijn wordt het weer ouderwets spannend. En dat blijft het ook. Zoals vaker bij Delillo veel mooie melancholieke bespiegelingen, bijvoorbeeld wanneer vader en zoon een autorit door het regenachtige Griekse landschap maken. Mooi ook de bespiegelingen over film (er doet een filmmaker mee die wel wat aan Herzog doet denken gezien zijn interesses), later verder uitgewerkt in "Libra" en "Underworld". En de apotheose midden in de woestijn (waar anders).

Een van mijn favo DeLillo's toch wel.

Will Ashon - Chamber Music: about the Wu-Tang [in 36 pieces]
Bij vlagen meesterlijke kritiek van Enter the 36 Chambers het debuutalbum van Wu-Tang Clan. Zeker niet mijn favoriet (Tical, Only Built for Cuban Linx en Liquid Swords zijn alledrie veel beter IMHO) maar goed wel een game-changer, zoals ook in S2 van Hip Hop Evolution duidelijk werd gemaakt. De Engelsman maakt er 36 essays van en doet een aantal dingen echt heel goed. Allereerst blijft hij als een bloedhond het inherente rascisme van de Amerikaanse maatschappij achtervolgen, het klimaat waar de plaat uiteindelijk in gedijd (met overigens een buitengewone conclusie in het hoofdstuk over Ghostface Killah). Beetje een spoiler maar het hoofdstuk waar hij de wortels van die "fluitketel-sample" beschrijft is werkelijk adembenemed. En zo heeft Ashon wel meer insteken (de omgeving, de kung fu-films, de drugs, dat Polo-jack van Raekwon) die je zoals een goede kritiek op hernieuwde wijze naar de muziek laat luisteren, waarbij ook elke lid op zijn eigenzinnige krachten wordt ontleed (Method als stonede samplemachine, de flow van Ol' Dirty, de kalmte van U-God, etc) Hou je op enige wijze van hip-hop en dus van de Wu dan is dit gewoon verplichte kost. Schriftelijke overhoring over 3 weken.

ha! awesome, eretitel Buitenlandse Subjectivist van het Jaar.

Guess that's my call, die Chamber Music. :)

Ik vind het debuutalbum overigens echt wel on par met die drie. En ik zou Return To The 36 Chambers daar ook nog wel bij willen doen.

eretitel Buitenlandse Subjectivist van het Jaar.

Is wel zo. :)

Misschien ben ik te streng voor 36 Chambers, maar ik vind het vooral een plaat met een aantal geniale pieken en tegen het einde verlies ik mijn aandacht. Heeft Return to the 36 Chambers ook wel een beetje last van. En de muzikale sprong die RZA maakt in een jaar tussen 36 Chambers en Tical vind ik altijd buitengewoon.

Barrington J. Bayley - The Knights of the Limits
Dit je eckte-eckte jaren '70 knetterharde psychedelische filosofie SF. De beste SF dus. Negen verhalen die het buitenaardse inleefbaar maken of zoals in 'The Problem of Morley's Emission' de uitgestrektheid van het heelal haast tastbaar doet aanvoelen.

oeh, kan ik niet lezen tot mijn Gijsen scriptie af is om niet gecorrumpeerd te raken door eckte eckte Denkers.

Stefan Zweig - De wereld van Gisteren
"Op een keer, bij een van mijn laatste bezoeken, nam ik Salvador Dali mee, naar mijn mening de begaafdste schilder van de nieuwe generatie, die een enorme verering voor Freud had, en terwijl ik met Freud sprak, maakte hij schetsen. Ik heb ze Freud nooit durven laten zien, want in zijn helderziendheid had Dali de dood al in hem afgebeeld."

Een man met heel veel, heel beroemde vrinden! Zweig. Eerst lijkt het een nadeel aan zijn memoires, een beetje op pochen zelfs, ook omdat hij toch iets meer vergeten is geraakt dan de velen die hij noemt. Maar gaandeweg wordt het een kwaliteit, de gevierde bestseller-auteur is altijd op de juiste plek. Hij zwaait de keizer uit, wanneer die uit Oostenrijk moet vertrekken, nog hopend op de Hongaarse kroon. Hij zit bij Rathenau in de auto, in een van diens laatste persoonlijke gesprekken. (Niet veel later werd Rathenau in diezelfde dienstauto doodgeschoten.) En hoe dichter Zweig het Bu nadert, hoe meer lucide hij analyseert, hij laat de Grote Generalisaties waarmee hij begon achter zich, en wordt zo persoonlijk als Canetti. Als ware liberaal, weet wereldburger Zweig zelfs nog hoe het was... zonder paspoort rond mogen reizen. "Er bestonden geen permits, geen visa, geen verplichtingen; dezelfde grenzen die nu door middel van douaniers, politie, marechaussee, en dankzij het pathologische wantrouwen van allen tegenover allen in prikkeldraadversperringen zijn veranderd, waren toen niet meer dan symbolische lijnen, die je even zorgeloos overstak als de Greenwichmeridiaan."

Mooi.

Carolyn Burke - Lee Miller
Degelijke biografie van een van de interessantste vrouwen van de 20ste eeuw. Geweldige foto van Man Ray (natuurlijk) op de voorkant en dat blijft het mooiste deel: surrealisme, Parijs, jaren '20-30. Daarvoor een choquerende verkrachting op 7-jarige leeftijd waar haar ouders haar doorheen slepen. Miller lijkt haast achteloos alles voor elkaar te krijgen: fotomodel bij Vogue, avant-garde fotografe, acteren voor Cocteau, vrienden met Picasso en dan aan het einde van de WOII oorlogfotograaf wat resulteert in een legendarische foto in Hitlers bad en een traumatisch vastleggen van de bevrijding van Dachau. Ondanks een wat stroef huwelijk en alcoholisme echt een bijzonder leven met een hele vreemde relatie met haar vader die haar jarenlang naakt fotografeerde, zelfs samen met Man Ray achter de lens met wie hij het prima kon vinden. Kortom, het boek schrijft zichzelf haast. Apart einde ook waar Burke Miller net voor haar dood ontmoet.

Michail Boelgakov - De meester en Margarita
'Hij was echt, alle anderen een hersenschim.' Berucht gecompliceerde Sovjet-roman over... 'de ridder Pontius Pilatus', en wat doordraaiende leden van een literatuurgenootschap. Oh, en over heksen, pratende katten, faustiaanse duivels en de KGB (in vermomming). Stalin was niettemin fan van Boelgakov, wat ervoor zorgde dat hij een natuurlijke dood kon sterven. 11 jaar werkte hij aan dit magnum opus, hele stukken moest hij (hij werd blind) dicteren. Navertellen onmogelijk, maar zelden een roman gelezen die zo hermetisch en tegelijkertijd zo grappig is. (En dus precies en alleen in die combinatie) Ach.. 'Een feit blijft een feit, niet waar.'

Even met de teletijdmachine gluren, want enthousiast was ik, maar wel veel details ben ik vergeten inmiddels (behalve dat tramongeluk in het begin natuurlijk.) Later nog eens zo'n vintage Mick Jagger interview gezien waar hij het expliciet noemt als een van invloeden op 'Sympathy for the Devil'.

klinkt wel als een aanrader :-)

zo onnavolgbaar dat ie vast eindeloos herleesbaar is.

ik ben echter toch ook wel benieuwd naar Boelgakov's early work, want dit lijkt een compendium van al zijn stijlen en registers in 300 pagina's. Wie weet werkt het los wel beter, of in elk geval.. begrijpelijker :P

Albert Vigoleis Thelen - Het Eiland Van Het Tweede Gezicht
De eerste en enige druk (uit 2004) van een Duits boek uit 1953. Deze pil van 960 pagina´s is een combinatie van een autobiografisch reisboek, schelmenroman en oorlogsdocument dat begint in 1931 en eindigt met een vluchtpoging voor Duitse en Spaanse moordcommando’s in 1936. Het verhaal is simpel: Duitse schrijver en zijn vriendin worden door zijn zwager per telegram ontboden naar Mallorca. Hij ligt "op sterven", waarmee eenmaal ter plaatse wordt bedoeld: "kaalgeplukt door mijn partner, een ex-prostituee met losse handjes". Het verhaal beslaat een periode van zo'n zes jaar want Thelen heeft eerst niet de middelen om weg te gaan, later wel de middelen maar geen behoefte meer om te vertrekken, totdat de Spaanse Burgeroorlog voor de deur staat en vluchten de enige mogelijkheid tot veiligheid biedt.
De persoonlijke belevenissen van Thelen zijn pas later schrift op gesteld en daarmee niet helemaal “betrouwbaar”: ook moesten er nogal wat personen in bescherming worden genomen door Thelen. Wat het meest opvalt aan dit boek is de stijl: eerder een soort meta-stijl a la Cervantes. Pas later wordt duidelijk hoe dit boek precies is ontstaan: Thelen heeft 500 pagina´s moeten schrappen uit zijn manuscript, maar wat er geschrapt is staat er nog, zij het in verkorte vorm. Thelen is dus zijn eigen redacteur geweest. Dus dat betekent veel niet ter zake doende anekdotes die rustig een hele pagina in beslag nemen, paginalange redeneringen of uitleg bij iets wat nog komen of teruggrijpt op eerdere hoofdstukken, of gewoon zomaar wat losse opmerkingen over zijn literaire vrienden (Thelen was bevriend met Thomas Mann, Slauerhoff, Ter Braak en dol op theologische verhandelingen in het algemeen). En dat ook nog eens in onnavolgbare kronkelende zinnen die grammaticaal wel gewoon helemaal kloppen en desondanks de vaart erin houden (hulde voor de vertaler ook). Het mooist echter is het verhaal zelf: Thelen is een naïeve goedzak die pas in de gaten heeft hoe hij door snode Spanjaarden wordt geplukt als hij zelf alles kwijt is en zich noodgedwongen opnieuw moet uitvinden in den vreemde (zijn Zwitserse vriendin Beatrice levert geestig commentaar op zijn stommiteiten). Het begint hem al snel te dagen dat er iets niet klopt als hij met haar zonder geld en werk in een rovershol/openluchtbordeel mét altaar terechtkomt waar de ratten zijn boeken aan gort knagen. Zijn gehuurde "onderkomen" daar blijkt ook geen dak te hebben. Als het dan ook nog eens flink gaat regenen is de maat vol en vertrekt hij naar een pension en begint een cursus overleven voor beginners. Daarna wordt stapje voor stapje de maatschappelijke ladder met succes beklommen en leert Thelen alle lagen van de bevolking kennen, wat hem street credit oplevert bij de locals (hij is een graag geziene gast bij adel/literaire figuren en andere famosos). Dat gedeelte is wat saai maar gelukkig komen er allerlei lijpe en geslepen figuren langs waar Thelen vaak wel raad mee weet. Maar dan gooit de politieke realiteit roet in het eten en moet Thelen vluchten naar het vasteland (hij staat te boek als ongewenste vreemdeling en overleeft als bij toeval meerdere razzia’s). Dat deel is wat erg kort maar een kort “weerzien” in een veel later toevoegde epiloog voegt nog weer een diepere laag toe aan de bijna duizend pagina´s die eraan vooraf gaan, met als onderliggende boodschap "alles van waarde gaat voorbij". Terecht een jarenlange geheimtip onder schrijvers.

wop wop (nooit van gehoord)

(Thelen was bevriend met Thomas Mann, Slauerhoff, Ter Braak en dol op theologische verhandelingen in het algemeen)

als ze er nog niet zijn, zullen ze komen, die 10000 scripties.

Onlangs heeft een andere uitgever het aangedurfd nog een boek van ´m uit te geven.

Voor de volledigheid: Bret Easton Ellis - White.

Joan Didion - Salvador en Miami
Na een pauze verder gegaan in de complete non-fictie van Didion waar we inmiddels in de jaren '80 aanlanden. Salvador is een buitengewoon hopeloos boek. Met haar afstandelijke observaties krijgt de grimmige burgeroorlog iets van een sluimerende droom waar je maar niet uit ontwaakt. Miami zat ik van te voren een beetje tegen aan te hikken maar blijkt een geweldig boek. Didion weet er een hele vreemde stad van te maken, een soort tropisch Latijns-Amerikaanse stad in de Verenigde Staten, een hele eigen wereld. Vervolgens portretteert ze de Cubaanse diaspora in al zijn facetten met een voor mij toch wel verrassend aantal gewelddadige zijtakken (gewoon met aanslagen in de V.S. zelf). In het laatste deel maakt ze een onverwachte sprong naar Washington D.C. waar Reagan een nieuw soort politiek heeft geïntroduceerd wat uiteindelijk eindigt in het Iran-Contra schandaal. Wat een doolhof. Past mooi bij Didions stijl die hier vaak op haar best is met zinnen die je een kant op lijken te leiden en opeens heel ergens anders uitkomen.

Bruce Sterling - A Good Old-Fashioned Future
Een leuke collectie korte verhalen uit de jaren '90 waarvan de meeste niet zijn gedateerd. Sterling is altijd een ideeënmachine en hier zijn de toekomstfantasieën van de nabije variant. Als Texaan in Europa heeft hij ook een fijne kosmopolitische blik waardoor de verhalen op allerlei locaties afspelen (o.a. Californië, Japan, Finland en Düsseldorf). Licht satirisch van toon met een nadruk op vaak coole subculturen waardoor het leven nooit saai is.

Thomas Pynchon - Slow Learner
Collectie vroege verhalen, met inleidend essay van de schrijver zelf. Het meest toegankelijke wat ik tot nu toe van de man las. Mooiste verhaal is ook meteen het langst, "The Secret Integration".

Don Delillo - Great Jones Street
De derde roman van Delillo uit 1973 is een soort literaire versie van Taxi Driver. Rockster Bucky Wunderlick zijn bestaan als martelaar en zoekt zijn heil in een appartement in New York, dat dient als schuilplaats. Lang duurt dat niet want al gauw staan er managers, journalisten en andere nieuwsgierige types op de stoep. Dat de kille, nihilistische Wunderlick ook menselijke trekjes heeft blijkt als zijn reislustige vriendin Opel langskomt en een feestje geeft met allerlei rare genodigden (David Lynch moet dit boek gelezen hebben, want het doet erg denken aan de feestscene uit Lost Highway, en het geheim dat Bucky's buurvrouw voor de wereld verbergt doet denken aan een andere bekende Lynch-film). Dan stokt het aanvankelijke plot ineens en komen er Verdachte Pakketjes in beeld, met alle Pynchoniaanse paranoia die daarbij hoort. Dat idee heeft Delillo beter uitgewerkt in "Running Dog" maar het dwingt Wunderlick keuzes te maken en zijn stek te verlaten. Het laatste hoofdstuk, met impressies van New York streetlife, is fenomenaal.

*Rockster Bucky Wunderlick IS zijn bestaan als martelaar BEU

Het Oude New York in optima forma die roman.

Anne Sherman - The Bells of Old Tokyo: Travels in Japanese Time
Intrigerend boek, deels reisboek/memoire/geschiedenisboek geschreven in een gefragmenteerde stijl die goed past bij de zoektocht van de auteur naar de oude klokken die in vroegere tijden de tijd aangaven. Tijdens die zoektocht haalt Sherman allerlei mooie (en verschrikkelijke) verhalen op van een stad die constant veranderd. De noten zijn een tweede boek op zich met het veel coole boekentips. En toch, soms heb ik het gevoel dat Japanners Westerlingen aan het foppen zijn met hun "you wouldn't understand, it's a Nippon thing" mystificaties over tijd en taal. Misschien het resultaat van incompatibiliteit van de taal, maar bij Japanse film heb ik zelden het idee dat dingen volstrekt onbegrijpelijk zijn, los van bepaalde subtiliteiten.

Georges Perec - Het Leven, een gebruiksaanwijzing
Eigenlijk kan enkel een recensie in de vorm van een eindeloze opsomming de klasse van dit boek vatten. Ik zal het laten, wie zou er willen wedijveren met de meester van precies dat? Het obsessief compulsieve project, het onmogelijkste der onmogelijke projecten. De personages van een appartement houden zich ermee bezig, of denken eraan, en Perec denkt mee. Tot het kleinste, laatste puzzelstukje. Fractaal genot. Oneindig enig.

Vernon Vinge - A Fire Upon the Deep
Bekroonde update van klassieke sciencefiction uit 1992 doet een aantal dingen goed. Vinge weet heel mooi de uitgestrektheid van het universum weer te geven met een indeling in zones of thought, ook zonder het al teveel uit te leggen waardoor het iets mysterieus behoudt. En hij was leraar wiskunde en computerwetenschap wat hem blijkbaar vrij visionair maakt over internet, hier interplanetair met fora bevolkt door heuse trollen en voortgedreven door outrage culture. De structuur is een beetje het geijkte twee-sporenverhaal dat naar een climax beweegt. Dat vind ik inmiddels wat saai. Mooie werelden en bizarre levensvormen waar je lekker langzaam aan went. Vermakelijk en intrigerend maar soms wat minder in de dialogen en beslissingen van de personages (oud euvel van het genre.)

Will Ashon – Chamber Music: About The Wu-Tang (in 36 pieces)
Yay, eindelijk eens een boek uitgelezen. Ik ben een slecht lezer, wordt de hele tijd afgeleid door essays enzo online, maar ik moet toch eens wat meer effort doen en meer boeken. Deze was iig heul erg goed. Wu-Tang is maar een opstapje voor de beste stukken over zwart zijn in America, of wit zijn en van hiphop houden, wat de "Five Percenters" nu precies denken. Altijd fijn als zo'n smarty pants als Ashon zich dezelfde vragen heeft gesteld als ik, zoals de corniness van het genieten van kunst die wordt gemaakt vanuit pijn. Waarom ik jeuk krijg als ik mensen als Dijkshoorn, Derksen of Smeets smakelijk hoor vertellen over de ellende die hun zwarte helden hebben doorstaan. Ook de dankbaarheid dat al die witte agressie van de afgelopen eeuwen niet wordt beantwoord met agressie, iets wat ik mezelf al enige tijd terdege realiseer als ik weer in een zaal vol niet-witte/niet-cishet/niet-mannen sta.