Johannes Gensfleisch zur Laden zum Gutenberg

Absoluut respect voor Ludo. Ik vrees dat 'Vineland' voor mij een meerjarenplan gaat worden. Pynchon lezen is hard werken.

dank. Vineland is nog dikker? ik houd het maar bij eentje. En inderdaad, deze titel stond ook jaaaaaren achterin mijn agenda (en ieder jaar opnieuw opgeschreven, want niet gelezen) herinner me de jubelende Vrij Nederland recensie.
ik vond het de eerste paar honderd pagina's zeer meeslepend en hallucinant, maar daarna .. inderdaad hard werken. En het leest ook niet echt lekker door. na 20 pagina's per dag, heb je weer zoiets, van okeeee

Aarghh...je moet met het dunne 'Crying of Lot 49' beginnen om de Pynchon-feel te krijgen. Daarna het absolute meesterwerk 'Gravity's Rainbow' (wees gewaarschuwd: hogere stoner literatuur). Daarna de rest. 'Bleeding Edge' is lekker leesbaar. Zelf vind ik 'Against the Day' geweldig met dat fin-de-sciecle "een wereldoorlog is onvermijdelijk" sfeertje, een soort Jugendstil sciencefiction ook. Die VN-recensie kan ik me nog herinneren,was redelijk otm.

wees gewaarschuwd: hogere stoner literatuur

gheheh. in Against The Day heet er eentje voor het gemak ook gewoon Reef. hazy jane :-)

En het leest ook niet echt lekker door. na 20 pagina's per dag, heb je weer zoiets, van okeeee.

Dat dus. "Vineland" is iets van 400 pagina´s, valt nog wel mee met "Against the Day".

ik zie toch weer een Pynchon plekje in mijn agenda opdoemen

schiet me eigenlijk nu pas te binnen dat ik eerder Eigen Gebrek al las. En dat is dus... Inherent Vice. Volgens mij heb ik die hele verfilming gezien zonder een moment aan het boek te denken. Wel van 'oh daar is dat Doc-personage', maar niet.. ach ja. Pynchon psychedelica in full effect :-)

:) Zelfs in Mason & Dixon roken ze een joint (moet ik nog een keer uitlezen maar in oud-Engels, dusss halverwege gestrand. Misschien dat het met de voltooide Tristam Shandy opleiding wat makkelijker gaat.)

Vineland vond ik wel zijn minste, maar zou ik misschien eens moeten herlezen.

Occidentalisme Ian Buruma & Avishai Margalit
De evenknie van Saïds Orientalism, de geschiedenis van anti-westerse ideeën. Een lekker vlot doorlezend boekje wat haarfijn uit de doeken doet hoe het idee over het spiritueel failliete westen zijn ontstaan (voor een deel zelfs in het westen, maar ook China en Japan). Geen gesmijt met soeras maar gewoon een prima en goed geïnformeerde opsomming met oog voor balans. Zo krijgen we na informatie over architecten van het moslimradilisme Taleqani, Maududi en natuurlijk occidentalistische eindbaas Qutb ook een voorbeeld van Muhammad Iqbal, een Pakistaanse dichter die kritisch was op het westen (en daar is genoeg reden voor) zonder al die romantische, futuristische tendensen die de nazis, sommige zionisten, traditionalisten en nog een paar andere -isten kenmerkt. Aanrader.

oh ja! moet ze eigenlijk beide nog lezen. grappig (typical) als iemand me zou quizzen 'wie schreef Occidentalisme', zou ik alleen Buruma kunnen noemen of zelfs hebben gedacht.

Thomas Mann- Doktor Faustus: Das Leben des deutschen Tonsetzers Adrian Leverkühn, erzählt von einem Freunde
So Duits. Hervertelling van de Faust-mythe aan de hand van een componist in de eerste helft van de 20ste eeuw. Biografische opzet met zo'n stijve verteller, de jeugdvriend van de hoofdpersoon Adrian Leverkühn. Aangezien deze Zeitblom zijn manuscript schrijft tijdens de Tweede Wereldoorlog (Leverkühn is in 1940 overleden) kan hij in tussenstukken uitpakken over het Lot van Duitsland. Mooi boek natuurlijk, maar het zou tegenwoordig geen uitgever meer vinden: geen plot, veel uitwijdingen over muziek, langzaam. De jeugdjaren zijn echt geweldig, een blik in een verloren Duitsland met een heel eigen culturele traditie. De duivel komt uit het niets halverwege in een koortsdroom ten tonele en maakt die deal: 24 jaar geniaal componeren en dan is het spel uit. Dat leidt tot een prachtige climax, nadat Mann de lezer het woud in heeft gestuurd met tig personages en een tweetal grote incidenten die ik wel weer wat soapachtig vond. In het Duits schijnt het een vrij lastig boek te zijn vanwege allerlei Oud-Duits en regionaal taalgebruik, maar heel netjes opgelost door de vertaler.

Tijdens het lezen ontvouwde de hypothese: Nederlandse literatuur mist die duivel, zelfs Luther moest er mee dealen. Over de dijk naar de kerk, alles zichtbaar, duisternis krijgt nooit een kans om je te verrassen.

David Mitchell - Slade House
Mitchell schrijft eigenlijk gewoon literaire manga´s. Deze doet vooral denken aan het werk van Hayao Miyazaki, met wat Twin Peaks, X-Files en Ghostbusters erbij (Mitchell zelf is scheutig met referenties). Mitchell gebruikt net als Miyazaki een fantasiewereld om een visie op de realiteit te geven, vooral als het toch weer gewoon om "good vs evil" blijkt te gaan. Het 'Slade House' in kwestie is een soort 'worm hole' waar elke negen jaar mysterieuze verdwijningen plaatsvinden, die tot in detail worden beschreven worden, waarbij het principe van de onbetrouwbare verteller een nieuwe dimensie krijgt. Net als bij manga zitten er vaak grote gaten in het plot maar het stoort nergens. Bedoeld als tussendoortje maar stukken beter dan "The Bone Clocks".

ah daar hing OMC uit ;)

als die Mitchell nou ten tijde van de Sint aan de prijs is, zal ik mijn zusje daar mee verrassen.

zit zelf in
Vestdijk - Pastorale 1943
Geen duivel te bekennen, oorlog is best 'gewoon', gaat zijn gangetje. Vestdijk fileert het neppe patriottisme. 'De Rehabilitatie' is misschien wel het beste hoofdstuk in de NL literatuur over WWII. Alles en iedereen voor paal. Sulletjes. Vestdijk is vaak wat idiosyncratisch - in het begin is het inderdaad echt weer effe 'inkomen' - maar dit moet toch wel tot zijn toegankelijke werken behoren. Veel vlotte dialogen. Veel 'random' Engelse leenwoorden. Typisch Nederlands trekje begonnen in die tijd? Dat mensen bij zichzelf denken 'God daar had ik bijna een kogel in mijn body'.
Echt een boek dat het zó gegund is om tijdens Nederland Leest op grote schaal verspreid te worden. Vestdijk mag wel weer eens in die Sonne stehen.

Ah Vestdijk, De kellner en de levenden is buiten categorie, ook, zal je net zien, best Faustachtig op een bepaalde manier.
Ja, zo'n Mann ben je toch wel even mee bezig, daarna trouwens ook. Hoe dan ook, voorlopig zien jullie me hier waarschijnlijk niet terug want ik ga aan Alan Moore's Jerusalem beginnen, 1100 pagina's en vast geen pageturnert.

"De Toverberg" staat hier al een paar jaar in de wachtrij, maar deins er steeds voor terug. Ik strand vaak ergens middenin, zoals ook weer bij "Ulysses", tja dat zesde hoofdstuk he?

Veel 'random' Engelse leenwoorden. Typisch Nederlands trekje begonnen in die tijd? Dat mensen bij zichzelf denken 'God daar had ik bijna een kogel in mijn body'.

Bij Slauerhoff kwam ik het ook tegen, dat is uit het interbellum. Was toen blijkbaar al modern.

Voor OMC: "Dichtertje" van Nescio is een uitzondering op je hypothese die volgens mij verder klopt.

Pfff, 'Dichtertje' dat is echt zo lang geleden. :) De hypothese heeft nog een soort sub-hypothese over Indië nodig, maar dat komt nog wel een keer.
Ja, De Toverberg. Ben ik in eerste instantie in gestrand, volgens mij hoort dat gewoon. Als je hem dan weer oppikt, lees je hem in een ruk uit. En ik blijf erbij, Ulysses moet je gewoon in de Nederlandse vertaling lezen, om met Marcellus Wallace te spreken: "fuck pride!"

Ulysses lees ik ook in het Nederlands, vertaling van Paul Claes en Mon Nys. Dat boek van Alan Moore zijn er stiekem gewoon drie zie ik.

Bij Slauerhoff kwam ik het ook tegen, dat is uit het interbellum. Was toen blijkbaar al modern.

hah wow, Slauerhoff zo'n beetje de laatste bij ik wie ik dat zou verwachten. "Cool"

Kellner en de Levenden veul te vroeg gelezen, op een kampeervakantie als 15-jarige of zo tss.

Dat boek van Alan Moore zijn er stiekem gewoon drie zie ik.

Oh jee, meteen een trilogie in je mik. Ik heb er van te voren zo min mogelijk over gelezen, wist wel dat hij er al een tijd mee bezig was. Eerste pagina's zijn een beetje "goed geschreven" maar daarna leest het verbazingwekkend goed weg.

Don Delillo - End Zone
American Football is (ook) oorlog. De grens tussen een potje agressief American Football en een atoomoorlog vervaagt al snel en er vallen dan ook de nodige slachtoffers. Deed me denken aan Joseph Heller's "Catch-22". De vele korte zinnen dragen bij aan de paranoïde sfeer. Delillo had zijn vorm qua dialogen ook al vroeg gevonden.

Michel de Montaigne – De Essays
Wij besteden meer tijd aan het interpreteren van interpretaties dan aan de dingen zelf, en er zijn meer boeken over boeken dan over andere onderwerpen: al wat wij doen is elkaar annoteren.

Ergens merkt Montaigne op dat dit boek, als het ware 'vooruit' kan worden gezonden, naar een toekomstige vriend. Deze zou dan alvast in 3 dagen alles over hem te weten kunnen komen, wat ie moet weten. Drie dagen!? In tijden zonder interwebz hadden mensen veel tijd over zeker. De Essays kostte me zo'n drie maanden. Maar het was het waard. Montaigne is een Subjectivist avant la lettre, hij graaft zich soms pijnlijk eerlijk autobio. (Allerlei kwalen en geestespijnen komen onverbloemd langs). Al wat ik hier bij elkaar klad is slechts het kasboek van mijn ervaringen: en je kunt er voor je geestelijke gezondheid best wat van leren: hoe je het niet moet doen.

Montaigne strooit kwistig rond met Latijnse en Griekse spreuken (veel Aeneis van Vergilius). Ware ik op het gymnasium leraar Klassieke Talen, dan zou ik elk proefwerk beëindigen met een bonus-vertaalvraag ontleend aan De Essays. Stof genoeg voor een hele carrière aan les geven. De overdaad aan quotes doet soms aan het oog onttrekken dat Montaigne zelf óók met aforismen weet te toveren. En dat in de volkstaal. (Hij was één van de eerste die het Latijn als 'wetenschappelijke' taal losliet.) Zo was hij geen fan van het 'lopend buffet'. Een menigte schotels en gangen staat me net zo tegen als welke menigte ook.
|
Montaigne leert ons vooral bescheidenheid, berusten in onwetendheid. Over zijn misogynie kon hij niet 'heen kijken', maar over relaties wist hij genoeg. Via zijn eigen geest ontleedde hij de menselijke psyche. Het heeft geen zin om op stelten te klimmen, want ook op stelten moet je met je eigen benen lopen.

Edward Said - Orientalism
Nou, een boek voor huidige tijden. Maar misschien ook wel voor alle tijden. Een cultuurwetenschaps-klassieker in elk geval, en da's volkomen terecht. Een broeinest (hmm negatief woord) van ideeen. Je voelt de invloed van het vertoog meteen, op alles wat je ziet. De Afrikakundige in de krant die het niet-aftreden van Kabila mag duiden. En dan met 'Afrika is blijven hangen in het pre-koloniale' (Moeten we dit opvatten als het kolonialisme was niet alleen verschrikkelijk maar ook nog mislukt?) Of A.L. Snijders in de VPRO Gids die beweert dat de islam niet met de vrije, liberale, moderne waarden van de Westerse cultuur verenigbaar is, 'zoals het Christendom dat wel bleek te zijn.' (Daarbij volgens mij vergetend dat het Christendom enkel adaptatief is geweest, door simpelweg te verdwijnen!)
Anderzijds verbaasde ik me ove hoe idioot detaillistisch Orientalism soms is, de hoeveelheid (obscure) bronnen is bijkans bijzar. En soms ook gewoon heel vermakelijk. Flaubert heeft heel wat bizarre dingen over 'het Oosten' geschreven. (Maar ja, 'Het Oosten' dag mag je dus niet zeggen).
Mooie pijnlijke ironie dan nog: Said miste de 'opkomst' van de politieke islam een beetje (hij was daarvoor teveel anti-imperialist), en daarmee was hij eigenlijk een echte Amerikaan. Want ook de Amerikanen zijn tot 9/11 teveel in natiedenken blijven hangen. En ook daarna nog natuurlijk (door Irak dan maar aan te vallen, in de naam van Freedom natuurlijk, en die onzin verkondigden Orientalisten volgens Said al eeuwen (en hij komt met bewijzen.)
Tot slot nog even lachen met deze man:
http://www.nieuwwij.nl/wp-content/uploads/2014/03/jansen.jpg

Er is niemand die zo erg het, sorry, wandelende cliché van de afgrijselijke arabist behelst. als hij twitter heeft zou hij als profielomschrijving voor 'het gelijk van Said' kunnen opteren. Nee moeten. :-)

Hij is dood, dus dat twitterprofiel komt er niet meer van :) Verder geheel eens (over Said en Jansen).

Laatst een en ander van Saïd op Youtube gekeken en hij neemt inderdaad bijna altijd het standpunt van een westerling in (wat hij als Amerikaan ook is), maar wat iemand als Sinan Çankaya in Nederland vrijwel nooit kan doen als hij voor een talkshow gevraagd wordt. Zag net op Vice dat een zwarte dance dj gevraagd was om in Afrikaans gewaad aan te treden, we hebben nog een lange weg te gaan.

Hij is dood, dus dat twitterprofiel komt er niet meer van :)

lol! (sorry Hans) onderschat 'm niet :P

Da's ook weer waar :) Gare kwast was dat. Eerste keer dat ik 'm op tv zag dacht ik oprecht dat hij een typetje was.

effe lekker nerden met..

http://i.imgur.com/boQuEIt.jpg

zal er eens géén lijstje van maken :P

http://i.imgur.com/ISbosfz.jpg?1

Ja, aan de Nijl lagen nog Napata en de Ethiopische hoofdplaats Meroë, maar daar achter verloor zich het geheim van het wereldeinde, het geheim van de bronnen des Nijls, het geheim van de kimmen der aardeschijf, het geheim van de eindeloze wereldzee ... Hier, in deze wouden, begon de verlokking maar door te gaan en door te gaan, door te gaan om te wéten wát het einde zou zijn, met welke verlokkingen en welke verschrikkingen.

Ja, Lowieke, die vorstelijke heer, laat de volzinnen weer rollen als sestertiën. Het ruimbemeten quadrireem ruim beladen, de ruimen zo oneindig diep, dat heel het Antieke Oosten moogt te worden doorkruist. Van Alexandrië tot Ethiopië, opdat een liefde kan worden vergeten.

Het is als met de films van Bergman. Elk opus wordt het beter. :-)

Oh een roman? Ik dacht eerst aan een reisverslag. Zou dat huis van hem al zijn verkocht? :(

nooit in Egypte geweest die man. :-)

het huis staat onderhand langer te koop dan dat Couperus er woonde, zo lijkt het.

Danielewski - Het Kaartenhuis
Postmoderne heksentoer, letterlijk en figuurlijk, maar toch vooral letter-lijk. In wezen is de witz simpel. Het aloude haunted house horror-verhaal in academic paper-vermoming. Academic paper! Kom er maar eens op. Honderden, duizenden noten. Uitweidingen. Een parodie en een eerbetoon aan de zucht naar kennis van de wetenschap ineen. Overpeinzingen over 'nieuwe' media vormen een belangrijk bestanddeel. Heel veel film-referenties natuurlijk. Hoe ingenieus ook, het boek lijkt zelfs verfilmbaar. Of ben ik nou aangestoken door ambitie?
Een fotografenfamilie filmt zichzelf in een peilloos diep huis, hun tragedie wordt dan weer 'in beeld gebracht' door latere connaisseurs. (Die op hun beurt zelf ook weer ontsporen, als vinder van de bron.) Uiteindelijk komt één van hen zijn eigen werk tegen. En dat is dan wel weer klassiek. Don Quichote ging hem voor. Het mysterie van het gapende gat in het huis, leent zich voor tal van theorieën (het boek staat er dan ook vol mee). Maar als couveusekindje vond ik het vroeggeboorte-idee wel toepasselijk. Een huis als een baarmoeder. Je wil eruit, naar die echte wereld waarin je pas werkelijk bestaat, maar je wil er ook altijd blijven - of desnoods naar terug. Ook al kost deze versmelting met het Hogere Niets je de kans om de wereld zélf te begrijpen. (In woorden, wat anders.)

Don Delillo - Ratner´s Star

The novel has been described as "famously impenetrable"

Susan Sontag - Against Interpretation and other essays
Essaybundel met vroeg werk uit de jaren zestig met het beroemde titelessay en 'Notes on Camp' (de laatste was zijn tijd erg vooruit.) Prettig elegante stijl, typisch New York sfeertje en over veelzijdige ondewerpen: Godard, toneel, sciencefiction, moeilijke Franse literatuur.

Alan Moore - Jerusalem
Het is gelezen. 1174 pagina's. Eerlijk is eerlijk het was af en toe zwaar. Lange hoofdstukken, meestal in verschillende stijlen en in bloemrijk proza geschreven die vaak nieuwe hoofdpersonages presenteren. Een duivel merkt ergens middenin iets op dat levens altijd zo eendimensionaal worden verteld, en Jerusalem doet dit zelfbewust niet (sowieso veel meta-lagen in het boek.) Moore is heel geduldig, hij neemt de tijd, de lezer wordt door allerlei straten van The Burroughs, de traditionele achterstandswijk van Northhampton genomen, met name het tweede deel, een soort Peter Pan in het hiernamaals vertelling geeft Moore de mogelijkheid om door de geschiedenis te reizen. Vaak lijk je als lezer te verzanden en dat heeft Moore net een kwinkslag, een kleine openbaring (soms pas in een ander hoofdstuk) waarmee hij je weet te raken. Het boek is een ode aan Moore's stad (na lezing weet je echt alles van Northampton) en een overkoepelende kritiek op sociale desintegratie door kapitalisme. Het eindresultaat is een unieke working class mythologie, inclusief een kleine rol voor The KLF, die me waarschijnlijk altijd zal bijblijven. Maar zou ik Jerusalem aanraden? Met mitsen en maren. Enige anglofilie is wel vereist, zeker op literair vlak (Blake, Beckett, Joyce), net als eerdere ervaring met Moore´s manier van vertellen (met name The Watchmen), een soort mozaïek van popcultuur, mystiek, wetenschap, fantasy, geschiedenis die, vermoed ik, niet voor iedereen is.

een van de langste boeken ooit volgens Wikipedia

https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_longest_novels

Ha! Zo voelde het ook wel, maar zo te zien nog best wel bescheiden. :) Het heeft ook echt wel wat en het is ook lekker tegen de tijdsgeest in, van alles korter en, plottechnisch, niet toewerken naar een climax met zo'n queeste.

China Miéville - The Last Days of New Paris
Intrigerend boek, een novelle die in zekere zin perfect dienst zou kunnen doen als catalogus bij een overzichtstentoonstelling van het Surrealisme (het boek eindigt met een uitgebreid notenapparaat dat je misschien als eerste zou moeten lezen). Het kernidee van het boek is geweldig: een zoekende wetenschapper heeft een nieuw soort bom uitgevonden waar hij de nazi's een lesje mee wil leren. Maar hij weet ondanks zijn occulte interesses niet zo goed hoe. Hij verzeilt bij een ontmoeting van surrealistische kunstenaars en na het overwinnen van wederzijds wantrouwen bouwen ze de S-bom die via een omweg in het bezette Parijs ontploft. Resultaat: alle dromen, visioenen, kunstideeën van de surrealisten (en voorlopers) verschijnen in de stad waar een groep surrealisten de nazi's bestrijden die natuurlijk demonische wapens gaan ontwikkelen. Een derde partij gaat zich er vervolgens ook tegen aan bemoeien. Soms had ik het idee dat het verhaal een aanzet was tot iets veel groters, maar misschien bestaat dat boek al (Gravity's Rainbow om precies te zijn). En Miéville laat alles met een mooi mysterieus nawoord op zijn plek vallen.

Frans Kellendonk - Verzameld Werk
Een box met twee stoeptegels van boeken. De eerste bevat romans en verhalen, de tweede essays en artikelen - al dekt dat de lading niet omdat er ook nog een serie interviews aan is toegevoegd. En die gaan (bijna) allemaal over het schandaal n.a.v. Mystiek Lichaam. Dat hadden ze misschien voor een apart boek moeten bewaren, of deel twee thematisch moeten indelen want het schrijftalent van Kellendonk wordt er zo door overschaduwd. Mooie verslagen van reisjes naar de VS en Rusland (denk Grunberg maar dan veel beter). Wat ook duidelijk wordt is dat de jaren '80 echt andere tijden waren en Nederland een ander land.

Anaïs Nin - Delta of Venus
Na de middelbare school ging ik eens serieus lezen en een van de eerste favorieten was Henry Miller, ekte-ekte stoere mannen literatuur over seks, kunst en niets doen. Daarna raasde ik door en vergat zijn collega uit de Parijse tijd, Anaïs Nin, te lezen (zie ook de bravige schandaalfilm Henry and June met de jonge Uma Thurman.) Delta of Venus werd postuum uitgebracht en is een verzameling erotische verhalen die Nin scheef voor een anonieme rijke cliënt. Die was tevreden al kreeg ze steeds te horen dat ze minder poëtisch moest doen, just the facts. Wist ze uiteindelijk slim te omzeilen met een mooie stijl die toch lekker direct is op het moment dat het nodig is. Erg vooruitstrevend en een leerzame blik in de vrouwelijke seksualiteit.

Paul Theroux - De Gelukkig Eilanden
"Waar is je vrouw?" vraagt iedereen aan Paul Theroux terwijl hij van eiland naar eiland peddelt in de Pacific. De ironie is dat Theroux net is gescheiden en afleiding zoekt, weg van huis. Een boektournee in Australië brengt luxe en aandacht, maar Theroux wordt al snel nieuwsgierig naar de outback. Hij schrijft enthousiast over "Walkabout" van Nicolas Roeg en gaat daarna wandelen in Nieuw-Zeeland. Pas echt interessant wordt het als hij aan het peddelen slaat en een soort amateursociologie gaat bedrijven als hij een nieuw eiland bezoekt (inteelt, kannibalisme, zendelingen en zedenbedervende videos van de Golfoorlog, er komt geen eind aan). De gortdroge dialogen mogen er ook zijn (afgekeken van Chatwin). Met name de Fransen moeten het ontgelden met hun imperialistische ontwikkelingshulp en kernproeven. Theroux doet goed zijn huiswerk en schudt een berg feiten uit zijn mouw over de geschiedenis van de regio, zonder dat het pedant wordt. Je mag zelf je oordeel vormen over wat kolonialisme en vooruitgang met die eilanden gedaan hebben - Theroux heeft al snel door dat het zwaard aan twee kanten snijdt.

Louis Paul Boon – De Kapellekensbaan – Zomer te Ter-Muren
En zo is er voor de hoeveelste keer een einde gekomen aan een hoofdsutk in ons leven en ons boek over de kapellekensbaan – ge vraagt u af vanwaar al die hoofdstukken blijven komen – en ge bedenkt tevens dat uw leven zo kortstondig is, als dat boek over kapellekensbaan eindeloos zou moeten zijn: men zou zulke boeken moeten voortschrijven van vader op zoon, 200 jaar, 300 jaar lang. Pas dan zou het een boek der boeken worden, een bijbel, een testament.

En eindeloos is deze diptiek, zoals de achterflap dat dan fraai noemt. Alleen dat woord al! Precies moeilijker dan De Man Zonder Eigenschappen graaft 'Boontje' door de geschiedenis van het Vlaamse dorp. Op het kruispunt van fabel en realiteit. Waar alle oorlogen hegeliaans tegelijk woeden, evenzo die van 1750 als die van de Bom. Of die misschien die laatste nog net niet. Wie zal het zeggen? In het tweede deel – dat net als in Don Quichote het betere deel is, beginnen de personages vanzelfsprekend tegen hun schepper te spreken. Zich te bemoeien met hun ontwikkeling en vooral, de vermaledijde afwikkeling... want arme 'Boontje' hij lijdt, de kleine mens met de blik op kleine meisjes en grote gebeurtenissen. Waar moet hij stoppen? Hoe moet hij stoppen? Ze leefde van de ene dag in de andere, ze zat achter de kachel en zei alleen maar: och, het is dat het Zo moet zijn,.

Hiromi Kawakami - 蛇を踏む
Drie verhalen in semi-magisch realistische stijl, dit jaar vertaald als Record of a Night Too Brief. Het eerste bestaat eigenlijk uit een serie transformaties die te maken hebben met het vallen van de nacht. Het tweede is een wat melancholisch verhaal van een familie waar een broer zomaar verdwijnt en de tweede broer dan maar de gearrangeerde verloving doorzet, terwijl de verdwenen broer af en toe zijn zus bezoekt als een soort aanwezigheid. Het derde verhaal gaat over een vrouw die op een dag op een slang stapt en vervolgens als zorgzame vrouw bij haar in huis intrekt en haar probeert over te halen om toe te treden tot de slangenwereld. Nou ja, allemaal heel Japans met van die droge humor, verfijnde beschrijvingen en vreemde sociale interacties. Ik ga door naar level 2.

Bruce Springsteen - Born to Run - Mijn Verhaal
Ja zo heet dat dan in de NL vertaling. Ik weet het niet met die autobiografieën. Op zijn best vermakelijk gereutel van beroemdheden, wil je het eigenlijk allemaal wel weten, móet je het allemaal willen weten. Die van Neil Young had dan nog wat oprechts, zo oprecht dat er geen editor aan de pas leek te zijn gekomen. Een bio van The Boss is natuurlijk van geheel andere snit. De man maakte van harde werken zijn credo, net zo lang werken tot je kwaliteit levert. Zo ook hier. Toch sleept het na de eerste honderd pagina's alleraardigst (licht apocrief?) familieleed, allemaal maar wat voort. Plaatje, toeren, praatje. En dan raakt een mens vooral benieuwd naar wat onze Held niet verteld. De Human Touch/Lucky Town flop wordt nagenoeg doodgezwegen. En hoeveel leer je nu werkelijk over de E Street band interacties? Of over alle vriendinnetjes vóór Patti. Nooit ook maar bij naam genoemd. (Nou ja, dat model van de Tunnel of Love tijd wel). Dat is dan ook meteen zijn laatste goede plaat, want dat zie je helaas ook weer al te goed. In de jaren negentig is het op. En in deze eeuw drijft de man ook vaak op aantekeningen en schetjes uit die tijd. (Die ooit ook nog Tracks opleverden). Tekenend voor mijn tanende enthouasise was het het Super Bowl hoofdstuk. Broes en zijn herrezen mannen mogen de pauze-act zijn (een giga-eer in Amerika natuurlijk). Hij beschrijft het heerlijk meeslepend. Maar dan kijk je het.. Een retro-act, gered door het verlegen glimlachje van de man zelfs, wanneer hij tegen de camera botsts. Zelfs de Boss maakt wel eens een foutje.

Anthony Burgess - Tremor of Intent: An Eschatological Spy Novel
Heel Brits dit. De subtitel geeft al meteen een hint waar het naar toe gaat: James Bond op de hak nemen. Een spion moet een jeugdvriend terughalen uit de Sovjet-Unie waar hij, gebukt onder typische Engelse zelfhaat, als wetenschapper is gaan werken. Vanzelfsprekend neemt Hillier een cruise want daar zitten de vrouwtjes. Dit is Ironische Literatuur dus plot doet er sowieso niet toe. Het is allemaal mooi ambachtelijk geschreven met die droge Engelse toon en humor, redelijk geil, maar zo op de 2/3 als Hillier eindelijk in de USSR arriveert is de tank wel leeg. Natuurlijk weet Burgess alles in de laatste zin een leuke draai te geven, maar heel enthousiast werd ik er niet van.

Bruce Chatwin - The Viceroy of Ouidah
Nog meer Britse ironische literatuur. Chatwin heeft slechts 122 pagina´s nodig voor het levensverhaal van Francisco Manoel da Silva, een arme Braziliaan die met slavenhandel een fortuin vergaart in Dahomey (het tegenwoordige Benin) en het daar tot onderkoning schopt. Het tempo ligt hoog en het verhaal zakt dan ook nergens in (plot is ook hier van ondergeschikt belang). Da Silva heeft wel wat weg van Chatwin zelf, type rusteloze zwerver/avonturier op zoek naar rijkdom, die wordt omgezet in antieke verzamelobjecten (een rode draad in Chatwin´s boeken). Het slavernij-thema geeft het boek een internationale setting en Chatwin de mogelijkheid om eerst de Fransen en daarna de Britten zelf belachelijk te maken, die mogen opdraven als Da Silva aan lager wal dreigt te raken. Vermakelijker zijn de beschrijvingen van het hof van de megalomane inheemse "skull king" die Da Silva als vriend inlijft. Totaal over de top, maar Chatwin kon goed en geloofwaardig de grootste onzin vertellen. Verfilmd als "Cobra Verde" door Werner Herzog.

Marja Brouwers - Casino
Dikke pil van de schrijfster van Havinck (een van de betere Nederlandse 'genre'boeken, een soort classy detective). Ook in Casino zit weer een aardige thriller verstopt. Zeker de eginfase, die in Monte Carlo speelt, is het allemaal bepaald Ballardian. Later wordt het meer clichématige noir, eindigend in Chicago met een speurende journalist. Ware dit alles, dan had je een goed boek van 200. Maar Brouwers heeft de boel aangelengd met een eindeloze komedie over de rechten van de huurder in Amsterdam. Tientallen pagina's beschimmelde slapstick. Dan is er bovendien nog een mediasatire die de zelfgeilerij van BN'ers bespot, niet veel beter dan het hiervoor genoemde plot-element. Met grapjes als 'de bekende advocaat Gong' (O RLY) De vreemdste (en meest 'beruchte') passages zijn echter de uitgebreide lappen filosofische essays, die er welhaast lukraak tussen worden gepropt. Geen domme essays, Brouwers kan een potje denken en schrijven ook, maar toch. Wie wil er een breedsprakige cursus filosofie op bachelor-niveau in een roman? 'Kan het in het kort', grapt Brouwers ergens, meer tegen zichzelf dan tegen de lezer, zonder zich dus verder iets van haar eigen advies aan te trekken.

Cola Debrot – Bewolkt Bestaan
Zeer moedige pogingen tot een grootse Nederlandse roman, en tegelijkertijd onwaarschijnlijk gecondenseerd. (De kleine letters helpen nog een handje). In slechts 370 pagina's ontleed dokter Debrot veel, heel veel. De kolonie Curacao, met zijn blanken luierend in de zon, de Petroleummaatschappij, de smalle straatjes van Willemstad en de mysterieuze plantages waar oude heksen nog kruiden mengen. Ook het katholicisme gedijt hier in de meest wonderlijke vormen, zoals hardnekkige zelfmoordgedachten. ('de ophanging gelijkt op een kruisdood'). Het boek doet echter nog tal van andere plaatsen aan. Amsterdam, met zijn literaire kliekjes ('het tijdschrift zou alle anderen behalve zichzelf als epigonen afdoen'), Venezuela, Parijs (de schitterende opening in een ziekenhuis) én Amerika. Daar lijkt het boek het meest op Conserve, Hermans' debuut. Beiden trokken ooit samen op (Hermans ging als assistent mee op huisbezoek met Debrot, die werkelijk dokter was. Debrot plachtte hem dan als geleerd collega voor te stellen). Was Bewolkt Bestaan een roman van Hermans dan zou het tot diens beste werken behoren, vol doppelgangers en daaraan gelieerde verwarring. Alsof er steeds opnieuw een boeiende, maar wel totaal andere novelle begint.

Dostojevski - Duivels
Onze Dosto keek nooit op een inktpotje meer of minder, geloof ik. (Sponsordeal?). 300 pagina's lang is deze 'classic' een bizar wijdlopige plattelandsparodie, iets dat Balzac véél snediger, puntiger en grapper kan. Dostojevski heeft nihilistische ellende nodig En dat komt er ook, nog 300 pagina's lang, vanaf een fenomenaal en ijzingwekkend kil hoofdstuk waarin 'het vijfje' zich - min of meer - bekend maakt. It only takes 1 revolutionary cell, om een Russisch stadje op stelten te zetten. ('We zitten in alle steden'). Dat had de Grote Rus dan wel weer goed voorvoelt. De communistische terreur kondigt zich aan. De Totale Gekte. (Aan het eind is bijna iedereen dood.) Zelf was Dostojevski ook wel een rare snuiter denk ik, de voetnoten van de vertaler verraden veel. (Zo van: over een detail op pagina 621, cf. 35) En dat een boek lang. Alle elementen zaten in de kop van de schrijver geramd, maar om ze helemaal duidelijk op de lezer over te brengen, daarvoor was dat hoofd dan weer wel wat te troebel.

Lapsed Ordinary

ja! :-)

https://www.youtube.com/watch?v=XkLqAlIETkA