Johannes Gensfleisch zur Laden zum Gutenberg

Samuel Beckett - The Unnamable
De derde roman in de trilogie. Begint geweldig met een persoon die is opgesloten en zijn omgeving begint te beschrijven: heeft hij wel een lichaam? Waar is hij? Zijn dat de figuren uit de vorige romans die even langslopen? Fascinerend en leesbaar in korte alinea's en dan na 13 pagina's is het bijna 100 pagina's een blok tekst, vaak met zinnen van meer dan een pagina (alhoewel meer een ritmisch herhalen van gedachten dan complexe constructies.) De hoofdpersoon blijft maar denken over zijn positie, zijn bestaan, de omgeving, andere mogelijke levens en degenen die hem hier hebben geplaatst en wat hun motieven kunnen zijn. Natuurlijk is alles in beweging, alles onzeker. Geen lang boek maar lastig praktisch te lezen, ik merkte na verloop van tijd het beste in de bus en trein. En zoals vaker met dit soort avant-nutters komt de vaart er tegen het einde goed in te zitten. Niet dat er zoiets als een oplossing is, maar toen begon ik echt te verzinken, in deze bizarre nachtmerrie die nergens op lijkt. Geniale waanzin al hoop ik nooit meer zoiets te lezen.

ik merkte na verloop van tijd het beste in de bus en trein

geweldig!

en Geniale waanzin al hoop ik nooit meer zoiets te lezen.

gheheh

Borderwijk – Blokken/Knorrende Beesten/Bint
'Vorstkoud. Rulrood. Staalhard.' Dat is de bewust gezochte én gevonden stijl van Borderwijk. Een groots stilist. Uitbeelding? Neen, uitbening. In mijn SF/fantasy-jaar las ik deze drie novellen natuurlijk vooral om Blokken. Toch hebben ze eigenlijk allemaal wel iets buitenaards. Iets nooit vertoonds. Nooit meer, ook, misschien. In Blokken beschrijft Borderwijk de ultieme Sovjet-staat, de Staat die 'in laatste instantie militair is'. Geen personages en toch raakt het verhaal een snaar. Dat is knap, en werkt waarschijnlijk alleen omdat wij allen iets totalitairs én iets slaafs in ons hebben. Iedereen wíllen leiden en tegelijk door één grote macht geleid willen worden. Knorrende Beesten brengt voorzichtig het plezier terug, het escapisme van snelle dingen, dingen willen, voor jezelf. Maar beiden novellen zijn uiteindelijk – voor mijn gevoel – voorbereiding op Borderwijks grote meesterwerk Bint. Een van de beste boeken uit de Nederlandse literatuur. Vrijwel elke zin is citeerbaar. De arme leraar De Bree raakt in de ban van de Grote Voorganger. Interessant toch wel dat twee van Neerlands beste romans over schooljongens gaan. Borderwijk eert Kees de Jongen in het cruciale personage Van Beek. Het plezier van het scheppen en de pijn van het móeten zijn bijna hetzelfde. 'Als de Bree in zijn hart keek was hij fantastisch en romantisch.'

-r (doe ik altijd fout)

Muriel Jaeger – The Question Mark uit
Niets leuker voor literatuurvorsers dan een onterecht vergeten schrijver én werk ontdekken. Met aardig wat bombarie wordt Jaeger's The Question Mark uit 1926 als zodanig gepresenteerd. Wat men dacht te hebben gevonden, blijkt echter voor deze lezer een vraagteken. (Tja, die moest, he). De warrige roman wekt een kreupele indruk, saai en halfbakken van ingeving naar ingeving wankelend. Het uitgangspunt lijkt me ook al niet zo sterk, een jonge gefrustreerde Londenaar (incel-alert!) wordt wakker twee eeuwen later. (Pakweg 2250). Uiteraard hoopte ik vervolgens dat het allemaal een psychotische trip van 'm was. In het begin speelt ene Dr. Wayland namelijk een prominente rol. En ja, er komt een verklaring voor diens aanwezigheid, de religieuze ondertoon had de voor de hand liggende 'oplossing' aangekondigd. De tweede helft van het boek probeert íets te zeggen over de menselijke neiging tot het zoeken van Mesiassen, zelfs als de Wereld inmiddels perfect is. Het idee van een distopische utopie is heus zo gek nog niet, en voor de tijd vast origineel, maar de intermenselijke relaties krijgen nauwelijks vorm en de voorspellingen voelen wel erg gedateerd voor een zogenaamde klassieker. Euthanasie is overal! Wat een ramp is het, om pijnloos te sterven.